إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ
يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ، ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَّرْضِيَّةً،
فَادْخُلِي فِي عِبَادِي، وَادْخُلِي جَنَّتِي
އަލްއިމާމުލް އަކުބަރު، ޝައިޚުލް އަޒުހަރު، ޑރ. މުޙައްމަދު ސައްޔިދު ޠަންޠާވީ އަވަހާރަވީ މިއަދުގެ ހެނދުނުގެ ވަގުތެއްގައި، ސުޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާގެ ވެރިރަށް ރިޔާޟުގަ އެވެ.
އާދަމް ޢަބްދުއްރަޙުމާން (އުތީމު)
ނޭނގި ތިއްބައިތޯ އައިސް ގިނަވީ ބަޔަކު ތިންދުހުތެރޭ
ގޭގެއާ ހޮޓަލާ ކެފޭ ވިޔަފާރިއާ މުޅި ރަށު ތެރޭ
ސިއްރުސިއްރުންތޯ އައީ ކަނޑުގައި ފަތައިފައި ތޮށިމަތީން
ހިތް ރުހޭ އުފަލާއެކީ ކުޅިވަރު ކުޅެން މަޖަލުގެ ތެރޭ
ފޯމުތައް މަދުތޯ ފުރުން ދިހަ ސޮއި އަޅައި ތައްގަނޑު ޖަހައި
ހޯދުމަށް އޮތް ހުއްދައެއް ލިބިދާނެ އޮތް މިންގަނޑު ތެރޭ
އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ 
އިސްލާމްދީން ބާވައިލައްވައި މި ދީން މި ބިމުގައި ސާބިތުވުމާ ވިދިގެން މުޖްތަމަޢުގެ އަފްރާދުންގެ މަސްއަލަތައް ޙައްލުކޮށްދޭނެ ނިޔާވެރީންނަށާއި، އަނިޔާވެރީންގެ އަނިޔާވެރިކަމުންނާއި ޙައްދުފަހަނަޅާއިދާމީހުންގެ ޗާބޫކުތަކުން އެމީހުން ޙިމާޔަތްކޮށް ޢަދްލު ޢިންޞާފު ޤާއިމުކުރަން ކެރޭ ޤާޟީންތަކަކަށް މި ދީން ބޭނުންވިއެވެ. އިސްލާމްދީނުގެ އުޞޫލުތަކުން މީސްތަކުންނަށް ލިބުނު އެންމެ ފޮނި އެއް މޭވާއަކީ މީސްތަކުންގެ ހިތްތަކުގައި އިންސާފުވެރިކަމުގެ ތިލަފަތް ޤާއިމުކުރުމެވެ. މި ތިލަފަތުން މީސްތަކުންނަށް އެމީހުންގެ ޙައްޤުތައް ކިރައިދޭނެ ބަޔަކު ލިބުމެވެ. އެ މީހުންގެ އަތްމަތީން ޢަދްލު އިންސާފު ޤާއިމުވެ މުޖްތަމަޢަށް އަމާންކަން ލިބުމެވެ. އެމީހުންގެ އިންސާފުވެރިކަމުން ދުނިޔެއަށް ބާއްޖަވެރިކަން ލިބުމެވެ.
ޢާފިޔަތު ބިން ޔަޒީދު ބިން ޤައިސަކީ އަބޫ ޙަނީފާގެ ދަރިވަރެކެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ ޚަލީފާއިންދެކެ ބިރުފުޅުނުގަނެ ޢަދްލު އިންސާފު ޤާއިމުކުރެއްވުމުގެ ބުރަ މަސްއޫލިއްޔަތު އަދާކުރެއްވި ޤާޟީއެކެވެ.
ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު
ދުނިޔެ ވެސް ލަދުގަންނަނީ ހެޔޮ ބަސް ބުނާތީ އަޑުއަހަން
ކުނިގަނޑެއް ކަމުގައި ތިމާ ވާތީ، ކަމެއް ރަނގަޅަށް ކުރަން
ދިރިއުޅޭ މީހުން މިތާ ޣާފިލުވެގެން މޮޔަވެސް ވުމުން
ހިރިނުލައި ހަމަ އޮންނަނީހޭ ވާ ގޮތެއް ތިޔަހެން ބަލަން؟
ކަޝްފު ވެސް ވީމާ މިތާ ލަދުވެތިކަމުގެ ފަރުދާ މުޅީން
އަސްލުގައި ލަދުގަންނަ ގޮތް ވީހޭ ދެލޯ ހުޅުވައި ބަލަން؟
ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު (މާޒީ)
މަތީންދާ ބޯޓެއްގައި އެއް ގައުމުން އަނެއް ގަމުމަށް އުދުހިލުމަކީ ދަތުރުފަތުރުގެ އެންމެ ސަލާމަތްތެރި އެންމެ އަމާން ވަސީލަތްކަމަށް އެންމެންވެސް އެއްބަސްވާނެއެވެ. އަދި ތަފާސްހިސާބުތަކުން މިކަން ސާބިތުވެއެވެ. ނަމަވެސް ކިތަންމެ ފަސިންޖަރަކު ވާނީ އުދުހުމުގެ ތެރޭގައި ބިރުގަންނަ ފަދަ ތަފާތު ހާދިސާތައް ތަޖުރިބާކޮށްފައެވެ. ނޭޕާލުން ފުރި ރޭ އަޅުގަނޑު ވެސް ބިރުގަތް ހާދިސާއަކާ ކުރިމަތިވިއެވެ. އެއަރޕޯޓްގެ ރަންވޭ އޮންނަލެއް ތިރިވެފައި ވަށައިގެން ހުންނަ ފަރުބަދަތަކުގެ އުސްކަމުންނެވެ.
ޢަބްދުﷲ ރަޝީދު މ.ލިނެޓް
11 މޭ 2021 ވަނަ އަންގާރަ ދުވަހަކީ މި ހިނގާ ރަމަޟާން މަހުގެ 29 ވަނަ ދުވަހެވެ. އިސްލާމީ އާދަކާދައިގައި މައްސަރުތައް ގުނައި ކަނޑައެޅުމުގައި އޮންނަ ހަމަޔަކީ، ހަނދު ބެލުމެވެ.
ކަން އެހެން ހުރިނަމަވެސް، ޢިލްމީ ގޮތުން ފަލަކީ ޙިބާސުން އެކަންކަން ކަށަވަރަށް ބަލާން އެނގޭން ފެށިފަހުން، ހަނދުބެލުމުގެ އާދަ ދިރުވަމުން އައި ނަމަވެސް، ޢަމަލީ ގޮތުން ބުރަވަނީ ފަލަކީ، ޙިސާބަށެވެ. ސަބަބަކީ، އިރާއި ހަނދު، ޙިސާބެއްގެ މަތީގައި ލެއްވެވިކަން ޤުރުއާނުން އެނގޭން އޮތް އޮތުން، ޙިސާބު ޢިލްމުން ދެނެގަންނަން އިންސާނުންނަށް އެނގި، އޭގެ ކަށަވަރުކަން ތަޖްރިބާ ކުރެވިފައި ވާތީއެވެ.
ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު (މާޒީ)
ދިވެހިބަހުގެ ބައިތަކުގެ ތެރޭގައި ނަން ކިއިގެންވާ ނަން، ކަން، މަސްދަރު، ނަންއިތުރު، ކަންއިތުރު، ނަންއިތުރުގެނަން، މި ހަތްބައިގެ ތެރޭގައި ނުހިމެނޭ ކޮންމެ ލަފުޒެއް ހިމެނިފައިވަނީ "އަކުރު"ގެ ތެރޭގައެވެ. އަށްވަނަ ބައިގައެވެ. މިހެންވުމުން އަކުރުގެ ތަޢާރަފުގައި ލިޔުއްވައިފައި އޮންނަ އެއްޗަކާ ދިމާނުވާ ފަހަރު ވެސް އާދެއެވެ. ދިވެހިބަހުގެ ގަވާއިދުގެ ތެރޭގައި "އަކުރު" ކަމަށް ބަލަނީ އެ ލަފުޒެއް އެކަނި، ޖުމުލައަކާ ވަކީން އޮންނަ އިރު ފުރިހަމަ މާނައެއް ދޭހަ ނުވާ، އެހެން ނަމަވެސް ޖުމުލައިގެ ތެރޭގައި އެހެން ލަފުޒުތަކާ ގުޅުވައިގެން އައުމުން މުޅި ޖުމުލައަށް ފުރިހަމަ މާނަ ގެނެސްދޭ މަސައްކަތުގެ ލަފުޒުގެ ގޮތުގައެވެ. އިނގިރޭސި ބަހުން ކިޔާ "ފަންކްޝަނަލް" ލަފުޒަށެވެ.
ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު (މާޒީ)
ކެތްތެރިކަމަކީ ﷲ އެންމެ ބޮޑަށް ލޯބިވެވޮޑިގެންވާ އެއް ސިފައެވެ. ކެތްތެރިކަމުގެ ތަރުބިއްޔަތު އެންމެ ބޮޑަށް ލިބިދޭ އަޅުކަމަކީ ރޯދައެވެ. ކެތްތެރިކަމުގެ ތަމްރީނު ލިބިދޭ ރޯދަމަހުގެ ފަހު ދިހައާ އަޅުގަނޑުމެން މި ކުރިމަތިލަނީއެވެ. ރަމަޟާން މަހުގެ ފަހު ދިހައަކީ ނަރަކައިން ދިންނެވުމަށް ޚާއްޞަކުރައްވައިފައިވާ ދުވަސްވަރެވެ. މިހާރު ހޭދަކުރަމުން މި ގެންދަނީ މަޣުފިރަތުގެ ދިހައެވެ. ފުރަތަމަ ދިހަ އަޅުގަނޑުމެންނަށް މާތް ﷲ ދަރުމަކުރައްވައިފައިވަނީ ރަޙުމަތުގެ ދިހަ ދުވަހުގެ ގޮތުގައެވެ. ﷲއަށް ޓަކައި ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ރޯދަ ހިފައި، ރޭއަޅުކަން އިޚުލާޞްތެރިކަމާއެކު އަދާކުރުމުގައި ހީވާގިވަމާ ހިންގަވާށެވެ!
ޢަބްދުﷲ ރަޝީދު، މ. ލިނެޓް
ދުނިޔޭގެ ވަށައިގެން ކޮންމެ މަހަކުވެސް ހަނދު އޭގެ ފަލަކުގައި ބުރެއް ޖަހައެވެ. އެ ފަލަކު އޮންނަނީ ކުކުޅުބިސް ބުރެއްގެ ޒާތަށެވެ. އެހެންކަމުން، އެ ބުރުގައި ހިނގާ ހިނގުމުގައި ހަނދުގެ ސައިޒު ދުނިޔެއަށް ފެންނަ ތަފާތު 12% ގެ މިންވަރަށް ތަފާތު ވެއެވެ.
ދުނިޔެއާއި އެންމެ ދުރަށް ހަނދު ދާ މިންވަރަކީ، 4O6,300 ކިލޯ މީޓަރަށެވެ. އެންމެ ކައިރިޔަށް އަންނަ މިންވަރަކީ 356,700 ކިލޯ މީޓަރަށެވެ.
ޢަބްދުﷲ ރަޝީދު މ.ލިނެޓް
ހަނދުބެލުމަކީ، ޝަރުޢީ އިޞްޠިލާޙުން ނަމަ ހަނދުމަހެއްގެ ފެށުން ކަށަވަރު ކުރުމަށް ޙިސާބު ޢިލްމުން ބެލެން ނެތް ޒަމާންތަކުގައި ޢަމަލު ކުރިގޮތަށް ކިޔާނަމެވެ. އެހެނަސް އިސްލާމީ ޙަޟާރަތު ކުރިއަރައި ޢިލްމާއި ސައިންސުގެ ރޮނގުން އިސްލާމުން ވެސް ކުރިއެރުން ހޯދައި ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ބަޔާންވެގެންވާ ފަލަކީ ޙަޤީޤަތްތުގެ ޢިލްމާއި ސިއްރުތައް ހާމަވެ ފަލަކީ ޢިލްމުގެ ކަށަވަރުކަން ދެނެގަނެވުނުފަހުން، ހަނދުބެލުން ވެފައިވަނީ އިސްލާމީ އާދައިކާދައިގެ ކަމެއް ފަދައިންނެވެ.
ކެޕްޓަން މުޙަންމަދު ޝަރީފް، ހ. އެލިއަތުވިލާ
މި ހިނގާ 1441 އަހަރުގެ ފިޠުރު ޢީދުގެ ހަނދާ ގުޅޭ ގޮތުން ބައެއް ޢިލްމުވެރީންގެ މެދުގައި ކުރެވުނު ހޫނު ބަޙުޘަކީ ވަރަށް ޚުޠޫރަތްތެރި ވަގުތެއްގައި ކުރެވުނު ބަޙުޘަކަށްވެފައި، ތިޔަ ޢިއްޒަތްތެރި ޢިލްމުވެރީންގެ ތެރެއިން ބައެއް ޢިއްޒަތްތެރި ޢިލްމުވެރީން ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް އަޅުގަނޑުގެ ރައުޔު ހޯއްދަވަމުން ވެސް ގެންދެވުމާއި އަދި މި ދާއިރާގައި ކޮންމެވެސް މިންވަރަކަށް މަސައްކަތް ކުރުމުގެހެޔޮ ނަޞީބު الله سبحانه وتعالى އަޅުގަނޑަށް މިންވަރު ކުރައްވައިފައި ވާތީ ކޮންމެވެސް ބަހެއް ދަންނަވާން ޤަޞްދުކުރަމެވެ. ފަހަރެއްގައި ވެސް ތިޔަ ޢިއްޒަތްތެރި ޢިލްމުވެރީންގެ ޢިލްމުވެރިކަމާމެދު އަދި ޢަޤީދާއާމެދު އަޅުގަނޑުގެ ހިތުގައި އެއްވެސް ޝައްކެއް އޮވެގެނެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް ވިސްނުން ކޮށި މީހަކަށް ނުވަތަ ބަޔަކަށް އެ ފަދަ ގޮތަކަށް ވިސްނިގެން ހިނގައިދާނޭ ފަދަ ގޮތަކަށް ތިޔަ ޢިއްޒަތްތެރި ޢިލްމުވެރީންގެ ބަޙުޘް ނުދާނޭ ގޮތަކަށް ދީނީ އަދި ޢިލްމީ ދަލީލުތަކުގެ މައްޗަށް ބައްޓަން ކުރެއްވުން ކިހިނެއްވާނެތޯ ދަންނަވައިލާން އަޅުގަނޑުގެ ހިތަށް އެރީއެވެ.
ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު (މާޒީ)
ދިވެހިބަހުގައި ހިމެނޭ "ކަން" މިއީ ވަރަށް ފުޅާ މައުޟޫޢެކެވެ. ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ބަހުސްކޮށް މަޝްވަރާކޮށް ގޮތެއް ނިންމާން ޖެހިފައިވާ މައުޟޫޢެކެވެ. މި މައުޟޫޢުގައި މިވެނި ކަމެއް އޮންނަނީ ނުވަތަ އޮންނާންވާނީ މިވެނިހެންނޭ ބުނެ އަޅުގަނޑު އަމިއްލައަށް ގޮތް ނިންމުމަށް ވުރެ، ބޮޑު މައުޟޫޢެކެވެ. އަޅުގަނޑަކަށް އެ ގޮތަކަށް އެ ކަމެއް ނުވެސް ނިންމޭނެއެވެ. ވީމާ މި ކަމާމެދު ގޮތެއް ކަނޑައަޅުއްވާން ޖެހޭނީ އަދި އެ ކަމުގެ އިޚުތިޔާރު އޮންނާނީ ވެސް ދިވެހިބަހުގެ ކަންކަމާ ގުޅޭ ގޮތުން ފަހުބަސް ވިދާޅުވާ ވިދާރާއަކަށް ކަމަށް އަޅުގަނޑު ވެސް ގަބޫލުކުރަމެވެ.
ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު (މާޒީ)
ބަހުގެ އަޞްލަކީ އަޑެވެ. އަކުރެއް ނޫނެވެ. ބަސް ދަސްކުރުމުގެ ހުނަރުތައް އިންސާނާއަށް ލިބިގަނެވޭ މިންގަނޑަށް ބެލިޔަސް މި ހަގީގަތް ހާމަވާނެއެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ ދަސްވާނީ އަޑުއަހާށެވެ. ދެން ބަސްމޮށުމެވެ. ދެން ކިޔާށެވެ. ދެން ލިޔާށެވެ. އެހެންވީމާ އަކުރުތައް ބިނާވެގެންވަނީ އަޑުތަކުގެ މައްޗަށް ކަން ވަރަށް ރަނގަޅަށް ހާމަވެއެވެ.
ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު (މާޒީ)
ސިލްސިލާ ގޮތެއްގައި އަޅުގަނޑު ލިޔަމުން މި ގެންދާ ލިޔުމުގައި މި ފަހަރު ވެސް އަޅުގަނޑު ބަލައިލާން މި ގަސްތުކުރަނީ ނޫހެއްގައި އޮތް އެންމެ ޖުމުލައެއްގެ މައްޗަށެވެ. ދެންނެވިފައި ވާނޭ ފަދައިން އަޅުގަނޑުގެ މި ސިލްސިލާގެ ބޭނުމަކީ ނޫހުގައި ލިޔުއްވާ ޒުވާން ކުދީން ގަވާއިދަށް އަހުލުވެރިކުރުވުން ކަމަށް ވާތީ، ކުށް ޢިބާރާތް ނަކަލުކުރީ ކޮން ނޫހަކުންކަމެއް އަޅުގަނޑު ބަޔާނެއް ނުކުރަމެވެ.
ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު (21.2.21)
މީ މާދަރީ ދުވަހޭ ބަހުގެ ދުވަހަށް ނަޒަރުދީ ވިސްނަމާ!
މީ މާ ފަޚުރުވެރި ރީތި ބަހެކޭ އަދި މިކަން ވެސް ދަންނަމާ
އީމާނުގައި ދިވެހީން މިތިބަ، ކެރިގެން މިއަދު ކުރިއަށް ދަމާ!
ތަޢުލީމުގައި ގިނަބައްސަކަން މުޖުތަމަޢުގައި ކޮށްގެން އިތުރު
އައުދާނަ ޤައުމީ ދިވެހިބަސް ދެކެގެން ކަމަށް ޤައުމީ ފަޚުރު
ޤައުމީބަހުގެ މާތް ހައިބަތަށް އިސްކަން މިއަދު އެންމެން ދެމާ!
ހަށިލުއިކަމާއެކު ދޫތަކުން ބަހުރުވަތަކަށް އިސްކަންދެމުން
ރަށިބަސް އެއީ ރަށުބަހަކަމާ، ރަޓުބަހަ އެއީ ރަށިބަހަކަމާ-
ހަށިހެއުކަމާއެކު ދަނެ މިކަން، ޚިދުމަތްތަކެއް އެބަހަށް ދެމާ!
ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު
އެނގިވަޑައިގަންނަވާނޭ ފަދައިން މި އަހަރުގެ މާދަރީބަހުގެ ޝިޢާރަކީ "ތަޢުލީމުގައްޔާއި މުޖުތަމަޢުގައި ޝާމިލުވުން އިތުރުކުރުމަށް ޓަކައި ގިނަބައްސަކަން ކުރިއެރުވުން" (Fostering Multilingualism for Inclusion in Education and Society)ކަމަށް ޔުނެސްކޯއިން ވަނީ ކަނޑައަޅުއްވައިފައެވެ. މި ޝިޢާރުގެ އަމާޒަކީ ދެމެހެއްޓެނިވި ތަރައްގީގެ ލަނދުދަނޑިތަކުގައި އެންމެންގެ ޝާމިލުވުން އިތުރުކުރުމެވެ. މި ކަމަށް ޓަކައި ޅަފަތުގެ ތަޢުލީމު ނުވަތަ ތުއްތުކުދީންގެ ތަޢުލީމު މާދަރީބަހުން ދިނުމަކީ މުހިންމު ކަމެއްކަމަށް މި ޝިޢާރުން ރަމްޒުކޮށްދެއެވެ. ޔުނެސްކޯއިން ގަބޫލުކުރަނީ ތަޢުލީމަކީ އުނގެނުމުގެ ބިންގާކަމަށް ވާތީ، ޅަފަތުގެ ދުވަސްވަރު ނުވަތަ ޙަޔާތުގެ ކުރީކޮޅު ދެވޭ ތަޢުލީމު ވާންޖެހޭނީ އެ ބަޔެއްގެ ފުރަތަމަ ބަސް ނުވަތަ މާދަރީމަހުގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ ތަޢުލީމެއް ކަމަށެވެ.
ތިރީގައި މިވަނީ ބައިނަލްއަޤުވާމީ މާދަރީބަހުގެ ދުވަހުގެ މުނާސަބަތުގައި ޔުނެސްކޯގެ ޑިރެކްޓަރ-ޖެނެރަލް އަލްފާޟިލާ އޮޑްރޭ އެޒައުލޭ ދެއްވި ޚިޠާބުގެ ނުރަސްމީ އަވަސް ތަރުޖަމާއެކެވެ. މި ޚިޠާބަކީ ދިވެހި ކޮންމެ މަންމައަކާއި ބައްޕައަކު، ކޮންމެ މުދައްރިސަކާއި އިސްވާރަކު، އަދި ސިޔާސަތު އެކަށައަޅުއްވައި ތަންފީޒުކުރައްވާ ހުރިހާ ބޭފުޅުން ވެސް ވިސްނައިވަޑައިގެން ފިކުރުފުޅުކުރައްވާންޖެހޭނެ ޚިޠާބެއްކަމަށްވާތީ، ޚިޠާބުގެ މުހިންމު ކަމަށް ޓަކައި، ޚިޠާބުގެ ތަރުޖަމާއެއް ޝާއިޢުކޮށްލާ ހިތްވީއެވެ.
ޢަބްދުﷲ ސަޢީދު
އެއީ ހިލާލީ ދަރިކޮޅުގެ 15 ވަނަ ރަސްގެފާނެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގައި ލިޔެވިފައިވާ ތާރީޚަށް ބަލާއިރު،51 ވަނަ އާއި 54 ވަނައާއި 58 ވަނައިގައި ވެސް އޮންނަނީ މި ރަދުންގެ ނަންފުޅެވެ. ތިން ފަހަރެއްގެ މަތިން ޖުމުލަ 32 އަހަރާއި 9 މަސް ދުވަހު ރަސްކަން ކުރެއްވިއެވެ. ކަޅު މުޙައްމަދު ރަސްގެފާނުގެ ކޮލީ ނަންފުޅަކީ އައްސުލްޠާން ކަޅު މުޙައްމަދު ސިރީ ދަންމަރު ބަވަނަ މަހާރަދުންނެވެ.
ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު
އިންސާނާކު އުފައްދައިފައިވާ ކޮންމެ އެއްޗެއް ވެސް އުފެއްދި މީހަކު ނުވަތަ ބަޔަކު ވާނެއެވެ. މި ފަދަ ކޮންމެ އެއްޗަކީ ވެސް ކޮންމެވެސް މީހެއްގެ ނުވަތަ ބަޔެއްގެ އުފެއްދުމެއްކަން ކަށަވަރެވެ. އެހެންކަމުން އެ އެއްޗެއް ވާނީ އެ އުފެއްދި މީހެއްގެ ނުވަތަ އެ އެއްޗެއް އުފައްދައިދިން މީހެއްގެ މިލްކަކަށެވެ. އެ އެއްޗެއް ބޭނުންކުރުމުގެ އެންމެހާ ޙައްޤެއް އޮންނާނީ އޭގެ ވެރި ފަރާތަށެވެ. ނުވަތަ އޭގެ ވެރި ފަރާތުން އެ ޙައްޤު ހަވާލުކޮށްފައި އޮންނަ ފަރާތަކަށެވެ.
ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު (މާވަށުއަޒީ)
އަޅުގަނޑު ސިލްސިލާ ގޮތެއްގައި ލިޔަމުން މި ގެންދާ ލިޔުމުގައި މިއަދު ބަލައިލާނީ ނޫހެއްގައި އޮތް އެންމެ ޖުމުލައެއްގެ މައްޗަށެވެ. އަޅުގަނޑުގެ މި ސިލްސިލާގެ ބޭނުމަކީ ނޫހުގައި ލިޔުއްވާ ޒުވާން ކުދީން ގަވާއިދަށް އަހުލުވެރިކުރުވުން ކަމަށް ވާތީ، ކުށް ޢިބާރާތް ނަކަލުކުރީ ކޮން ނޫހަކުންކަމެއް އަޅުގަނޑު ބަޔާނެއް ނުކުރަމެވެ. އެހެނީ އަޅުގަނޑުގެ ހަގީގީ ބޭނުމަކީ، އެ ދުވަހެއްގައި ފާހަގަކުރެވުނު ކުށް ޢިބާރާތް ލިޔެ، އެ ޢިބާރާތުގެ ރަނގަޅު ގޮތް، ސަބަބާއެކު ބަޔާންކުރުމެވެ. މި ލިޔުމާ މެދު ފަހި ނަޒަރަކުން ވިސްނައިވަޑައިގެން ލިޔުންތައް އިޞްލާޙުކުރައްވާން ހުރިހާ ބޭފުޅުން ވެސް މަސައްކަތްޕުޅު ކުރެއްވުމަކީ އަޅުގަނޑުގެ އިޚުލާޞްތެރި އުންމީދާއި މަޤުޞަދާއި ނިޔަތެވެ.
ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު (މާވަށުއަޒީ)
އޮންލައިން ނޫސްތަކުން ފެންނަ ބައެއް ކުށްތަކާއި އެ ކުށްތައް ރަނގަޅުކުރާނެ ގޮތާއި އެ ކުށް، ކުށަކަށް ވީ ގޮތުގެ މައްޗަށް އަޅުގަނޑު ސިލްސިލާ ގޮތެއްގައި ލިޔަމުން މިގެންދާ ލިޔުމުގައި މިއަދު ބަލައިލާނީ ނޫހެއްގައި އޮތް އެންމެ ސުރުޚީއެއްގެ މައްޗަށެވެ. މި ސިލްސިލާގެ ބޭނުމަކީ ނޫހުގައި ލިޔުއްވާ ޒުވާން ކުދީން ގަވާއިދަށް އަހުލުވެރިކުރުވުން ކަމަށް ވާތީ، ކުށް ޢިބާރާތް ނަކަލުކުރީ ކޮން ނޫހަކުން ކަމެއް ބަޔާނެއް ނުކުރާނަމެވެ. ނަމަވެސް އެ ދުވަހެއްގައި ފާހަގަކުރެވުނު ކުށް ޢިބާރާތް ލިޔެ، އެ ޢިބާރާތުގެ ރަނގަޅު ގޮތް، ސަބަބާއެކު ބަޔާންކުރުމަކީ އަޅުގަނޑުގެ ހަގީގީ ބޭނުމެވެ. މި ލިޔުމާ މެދު ފަހި ނަޒަރަކުން ވިސްނައިވަޑައިގެން ލިޔުންތައް އިޞްލާޙުކުރައްވާން ހުރިހާ ބޭފުޅުން ވެސް މަސައްކަތްޕުޅު ކުރެއްވުމަކީ އަޅުގަނޑުގެ އިޚުލާޞްތެރި އިލްތިމާސެކެވެ.
ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު (މާވަށު އަޒީ)
ސިލްސިލާ ގޮތެއްގައި އަޅުގަނޑު މިއަދުން ފެށިގެން މި ފަށަނީ އޮންލައިން ނޫސްތަކުން ފެންނަ ބައެއް ކުށްތަކާއި އެ ކުށްތައް ރަނގަޅުކުރާނެ ގޮތާއި އެ ކުށް، ކުށަކަށް ވީ ގޮތުގެ މައްޗަށް ލިޔާ ލިޔުމެކެވެ. މި ސިލްސިލާގެ ބޭނުމަކީ ނޫހުގައި ލިޔުއްވާ ޒުވާން ކުދީން ގަވާއިދަށް އަހުލުވެރިކުރުން ކަމަށް ވާތީ، ކުށް ޢިބާރާތް ނަކަލުކުރީ ކޮން ނޫހަކުން ކަމެއް ބަޔާނެއް ނުކުރާނަމެވެ. ނަމަވެސް އެ ދުވަހެއްގައި ފާހަގަކުރެވުނު ކުށް ޢިބާރާތް ލިޔެ، އެ ޢިބާރާތުގެ ރަނގަޅު ގޮތް، ސަބަބާއެކު ބަޔާންކުރުމަކީ އަޅުގަނޑުގެ ހަގީގީ ބޭނުމެވެ. މި ލިޔުމާ މެދު ފައްސި ނަޒަރަކުން ވިސްނައިވަޑައިގެން ލިޔުންތައް އިޞްލާޙުކުރައްވާން ހުރިހާ ބޭފުޅުން ވެސް މަސައްކަތްޕުޅު ކުރެއްވުމަކީ އަޅުގަނޑުގެ އިޚުލާޞްތެރި އިލްތިމާސެކެވެ.