މުސްލިމް ސައިންސް ދާނުން - 32
އައްޝައިޚް އަޙްމަދު ފަހުމީ
أَبُوالْوَفَا مُحَمَّدُبْنِ أَحْمَدُ اَلْبُوزْجَانِي
398/1011 ނުވަތަ940-998
މީނާ އަކީ، ހިސާބު ޢިލްމުގައި REGULAR HEPTAGON އީޖާދު ކުރެއްވި ޢިލްމުވެރިޔާ އެވެ. ޙަޔާތުގެ ކުރީކޮޅާއި ތަޢުލީމާއި ތަރުބިޔަތު
މީނާ އަކީ، ނޭޝާޕޫރުގެ ރަށެއް ކަމުގައިވާ ބޫޒްޖާން ގެ ރަށްވެއްސެކެވެ. އުފަންވެވަޑައިގެންފައި ވަނީ، މީލާދީން 940 ގަ އެވެ. އަވަހާރަވީ ގާތްގަނޑަކަށް 1011 ގަ އެވެ. 71 އަހަރުގެ ދިގު ޢުމުރުފުޅެއް ލިބިވަޑައި ގަތެވެ.
اَلْبُوزْجَانِي އަކީ، ޢިލްމުވެރި ޚާންދާނެއްގެ ފަރުދެކެވެ.އޭނާ ތަޢުލީމު ޙާޞިލު ކުރެއްވީ އޭނާގެ މައިފުށުގެ ބޮޑުބޭބޭފުޅުގެ އަރިހުންނެވެ. ޢިލްމީ ޝައުޤުވެރިކަން ހުރިލެއް ބޮޑުކަމުން މީލާދީން 960 ގައި ބަޣުދާދަށް ވަޑައިގަތެވެ. އެ ތަނުގައި މަތީ ތަޢުލީމު ޙާޞިލުކުރެއްވުމަށްފަހު، މަޠާލަޢާ ކުރެއްވުމުގައި މަޝްޣޫލުވެ ވަޑައިގަތެވެ.
ބޫޒްޖާނީ ބޮޑަށް ޝައުޤުވެރިވެ ވަޑައިގަތީ ހިސާބު ޢިލްމަށެވެ. ހަމަ އެއާއެކީގައި ފަލަކީ ޢިލްމަށް ވެސް ޝައުޤުވެރިކަން ބެހެއްޓެވި އެވެ. މަޑުމަޑުން ކުރިޔަށް ވަޑައިގެން އޭނާ މޮޅު ސައިންޓިސްޓަކަށް ވެ ވަޑައި ގަތެވެ.
ބަވައްޔާ ޚާންދާނުގެ ގެ عَضْدُ الدَّوْلَة އަކީ، ޢިލްމަށް ލޯބި ކުރެއްވި ބޭފުޅެކެވެ. އެ މަނިކުފާނުގެ ދީލަތިފުޅު ކަމުގެ ސަބަބުން ބޫޒްޖާނީއަށް ދުނިޔަވީ ކަންކަމާ ފިކުރު ނުކުރައްވައި، ޢިލްމީ މައިދާނުގައި ކުރިޔަށް ވަޑައިގެންނެވޭނެ މަގުފަހިވި އެވެ.
ޢިލްމީ ޚިދުމަތްތައް
ބޫޒްޖާނީ އަކީ ވެސް އޭނާގެ ޒަމާނުގައި މޮޅު މީހުންގެ ލިސްޓުގައި ހިމެނިވަޑައިގަންނަވާ ބޭފުޅެކެވެ. އޭނާ ހިސާބު ޢިލްމުގެ ތެރެއިން އަލްޖަބްރާ އާއި ޖިއޮމެޓްރީއަށް ޚިދުމަތް ތަކެއް ކުރެއްވި އެވެ.
ޖިއޮމެޓްރީގައި އެހައިތަނަށް ފަރުގާލު ބޭނުން ކޮށްގެން ނުއުފެއްދިފައި ވަނީ REGULAR HEPTAGON އެވެ. ބޫޒްޖާނީގެ މިންނެތް މަސައްކަތް ޕުޅުން މި ސިފަ އުފެއްދެވި އެވެ.
އިރަށް ދަމާ ބާރު
ބޫޒްޖާނީ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އިރަށް ވެސް ދަމާ ބާރެއް އޭގައި ހުރެ އެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ދުނިޔެ ވަށައިގެން ހަނދު ދައުރު ކުރުމުގައި އަސަރުކުރެ އެވެ. މީގެ ސަބަބުން އެއް ޑިގުރީ ފަނަރަ މިނެޓުވަރު ފަރަގު ވެގެންދެ އެވެ. މި އަސަރަށް އިނގިރޭސި ބަހުން ކިޔަނީ TYCO BRAHE އެވެ. މިއީ ޙަޤިޤަތެއްކަން ހާމަކޮށް ދެއްވީ، 14 ވަނަ ޤަރުނުގައި، މަޝްހޫރު ފަލަކީ ޢިލްމުވެރިއެއް ކަމުގައިވާ ޓައިކޯ ބްރާހީ އެވެ. މި އަސަރަށް މި ނަން ކިޔަނީ މީނާގެ ނަމަށް ނިސްބަތްކޮށްގެންނެވެ.
މި ނަޒަރިއްޔާގެ މޫޖިދަކީ ޓައިކޯ ބުރާހީ ކަމުގައި ޔޫރަޕުގެ އަހުލުވެރިން ދެކެ އެވެ. ނަމަވެސް މިއީ ޙަޤީޤަތުގައި އޮޅުވާލުމެވެ. ޔޫރަޕުގެ މީހުން ދެކޭ ގޮތުގައި އެ ނޫން މީހުންނަކީ ވިސްނުމެއް ހުރި ބައެއް ނޫނެވެ.
ބޫޒްޖާނީގެ ތިންވަނަ އީޖާދަކީ، އެންގަލްގެ SINE ހޯދުމަށްޓަކައި އާގޮތެއް އީޖާދު ކުރެއްވު މެވެ. އެގޮތުން 1 ދަރަޖައިން ފެށިގެން 90 ދަރަޖައާ ހަމައަށް ހުރިހައި އެންގަލެއްގެ ޞައްޙަ މިންތައް ހޯދައި ގެނެވެ އެވެ. 0.8 ދަރަޖައާ ހަމައަށް ވެސް އެ މެތަޑުގެ ބޭނުން ކޮށްގެން ހޯދޭ ކަމުގައި ބުނެ އެވެ. އޭނާގެ ކުރިން މި މިންވަރަށް SINE ތައް ހޯދުމަކީ ކުޅަދާނަ ކަމަކަށް ވެފައެއް ނުވެ އެވެ.
މީނާއަކީ، ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައި މާ މަޝްހޫރު މީހަކަށް ވެފައެއް ނުވެ އެވެ. އެހެންނަމަ ވެސް މީނާގެ ޚިދުމަތްތަކަކީ އެއަށް ޤަދަރުކުރަން ޖެހޭނެ ޚިދުމަތް ތަކެކެވެ.
ބޫޒްޖާނީގެ މަޝްހޫރު ދެފޮތް
1. رِسَالَةٌ فِي الْهَيْئَةِ
2. اَلْهَنْدَسَةُ މި ދެ ފޮތެވެ.
(ނިމުނީ)
މި ލިޔުން؛
ފޮނުވުން: އައްޝައިޚް އަޙްމަދު ފަހުމީ (ފަންވަތުގެ އިދާރީ ލިޔުންތެރިއެއް)
އަލުންބެލުން: އަޙްމަދު ސަމީޢު (އެޑިޓަރުގެ އެހީތެރިޔާ)
ޝާއިޢުކުރުން: '' ''
ފޮނުވުން: އައްޝައިޚް އަޙްމަދު ފަހުމީ (ފަންވަތުގެ އިދާރީ ލިޔުންތެރިއެއް)
އަލުންބެލުން: އަޙްމަދު ސަމީޢު (އެޑިޓަރުގެ އެހީތެރިޔާ)
ޝާއިޢުކުރުން: '' ''