ތާރީޚީ ނަޒަރަކުން ދުނިޔޭގެ ޑްރާމާ
ކޮމަންޑޫ ޢަލީ އިބުރާހީމް
މިފަންނުގެ މާހިރުން ލިޔުއްވާ ގޮތުގައި ޑްރާމާ އޭގެ ސާދާގޮތުގައި ދުނިޔެ އުފަންވީއްސުރެ އޮވެއެވެ. ނަމަވެސް އިންސާނީ ތަހުޒީބުގެ ފެށުމުގެ ކުރިން ޑްރާމާގެ ވުޖޫދު ފެންނާކަށްނެތެވެ. ޤަދީމީ ޒަމާނުގައި އެކި ގައުމުގައި ޑްރާމާ ކުޅެމުން އައިގޮތް ތަފާތެވެ. މުޙައްމަދު ވަޙީދު (2003) ބަޔާންކުރައްވާގޮތުގައި ގްރީކާއި ހިންދުސްތާނުގައި ޑްރާމާ ތަރައްގީވަމުން އައީ އެކުއެކީގައެވެ.
"ގްރީކުގައި ޑްރާމާ ކުޅެމުން އައިސްފައިވަނީ ދީނީ ޙަފްލާތަކުގައެވެ. އެއިރު ޑްރާމާތައް ހުންނަނީ ޅެމުންނެވެ. މިދުވަސްވަރުގެ މަޝްހޫރު ޑްރާމާ ލިޔުންތެރިންގެ ތެރޭގައި އެސްކީލަސް، ޔުރިޕައިޑިސް، ސޮފޮކްލީޒް އަދި އެރިސްޓޮފަނީޒް ހިމެނެއެވެ" (އާދަމް ޒާހިރު، 2003، ޞ.2).
2007 ވަނަ އަހަރުގެ
ކުރީކޮޅުގައި އަޅުގަނޑުމެން ތެރެއަށް މަޝްހޫރު ވެގެން ދިޔަ " ޔޯމައި ހަނީބަންޗް"
އެހެން އިބާރާތަކުންނަމަ "ދަ ކަޕީކޭކް ސޯންގް" އަކީ އެދުވަސްވަރުގެ ހުރިހާ މޮބައިލް
ފޯނެއްގެ ރިންގުޓޯނޭ ދެންނެވިޔަސް ދޮގަކަށް ނުވާނެއެވެ. މިލަވައިގެ ވީޑިއޯ
އެންމެފުރަތަމަ ޔޫޓިއުބުގައި ޝާއިޢު ކޮށްފައިވަނީ 2006 ނޮވެމްބަރ 9 ވަނަދުވަހުއެވެ.
ފުރަތަމަ 2 މަސް ދުވަހުގެތެރޭގައިވެސް 47000 ފަހަރު ބަލާފައިވެއެވެ. އަދި 2007
ޖެނުއަރީ 14 ވަނަދުވަހާހަމަޔަށް 1،008،000 ފަހަރު މިލަވައިގެ ވީޑިއޯ
ބަލާފައިވެއެވެ. މިއަދާހަމައަށް (2008 ޑިސްމްބަރ 30) މިލަވަ ޔޫޓިއުބް މެދުވެރިކޮށް
ބަލާފައިވާ ޢަދަދަކީ 7,235,871 އެވެ.
އެއީ އިމްތިޙާނެއްގައި އައި ސުވާލަކަށް ދޭން ޖެހުނު ޖަވާބެކެވެ. އިމްތިޙާނު ކަރުދާހުގައި އޮތް ސުވާލެއްގައިވެ އެވެ.
އެއް ކަމެއްގައި ތަފާތު އެތައް ގޮތަކަށް ޢަމަލުކުރެވޭނެ މަގު މާތްވެގެންވާ އިސްލާމްދީނުގައި ލައްވާފައިވެ އެވެ. އެކަމަކީ، މި މާތް ދީނުގެ ތަނަވަސްކަން ހާމަކޮށްދޭ އަލިގަދަ ދަލީލެކެވެ.
އަޅުގަނޑު ރާއްޖޭން ބޭރަށް ކުރާ ކޮންމެ ދަތުރަކާ ގުޅިގެންވެސް ކޮންމެވެސް މަޢުލޫމާތުކޮޅެއް ފަންވަތުގެ ކިޔުންތެރީންނާ ޙިއްސާކޮށްލެވޭތޯ ބަލަމެވެ. ގިނަ ފަހަރަށް އަޅުގަނޑަށް ދިމާވާ ކަމެއްގެ ވާހަކައިންނެވެ. ނަމަވެސް މިފަހަރު ތިޔަ ބޭފުޅުންނާ މި ޙިއްޞާކޮށްލަނީ ތައިލެންޑްގެ މިއަދުގެ ފަޚުރު ކަމުގައިވާ ނާންގެ ވާހަކައެވެ. ލަވަކިޔުމުގެ ދާއިރާއިން މި ދިޔަ މަހު އާދަޔާ ޚިލާފު ބޮޑު ކާމިޔާބީއެއް ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައި ޙާޞިލުކުރި ސާތިދާ ޕްރޮމްޕިރިޔާގެ ކާމިޔާބީގެ ވާހަކައެވެ.
''ވީހުގެ އަހަރުތަކާ'' ހަމަޔަށް ދިޔައިރު ވެސް އެ ޒުވާނާއަށް ދުނިޔެ އުޅެވިފައި އޮތީ، ނުބައިކަމެއް ނަމަ، ނުކޮށް ދޫކޮށްލުމަކީ، އެއީ ކުށެއް ކަމަށް ހީވާ ފަދަ ގޮތަކަށެވެ. އިރު ކޮއްތާއި ބޯފެނަށްވުރެ މަސްތުވާތަކެތީގެ ބޭނުން ހަށިގަނޑަށްބޮޑެވެ. އެހެންކަމުން ކުރިމަތިލާންޖެހުނު ޞިއްޙީ، އިޖުތިމާޢީ، މައްސަލަތައް ނުރައްކާތެރި އެވެ. އަޚްލާޤީ، ޤާނޫނީ، މައްސަލަތައް ބިރުވެރި އެވެ. ވޭނާއި ކެކުޅުން ރިހުންގަދަ އެވެ. މި މުޞީބާތްތަކުގެ ސަބަބުން ކަންނޭނގެ އެވެ. ޚިޔާލަށް ކޮންމެ ވެސް ކުއްލި ބަދަލެއް އަތުވެއްޖެ އެވެ. 
އެއްޒަމާނެއްގައި އުޅުނު ރަސްކަލަކަށް ވާހަކަ ކިޔާ މީހަކު ވާހަކަ ދަންނަވައިދޭން ފަށައިފިއެވެ. 
މާތް ﷲ ކީރިތި ޤުރުއާނުން ބާވައިލެއްވި ފުރަތަމަ ބަސްފުޅުގައި އަންގަވާފައިވަނީ ކިޔެވުމަށެވެ. އެ ބަސްފުޅަކީ (اقْرَأْ) އެވެ. އެއީ އަލްޢަލަޤު ސޫރަތުގެ ފުރަތަމަ ކަލިމަ އެވެ. އެ ސޫރަތުގެ ހަތަރުވަނަ އާޔަތަކީ، (الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ) މިއެވެ. މިއާޔަތުގެ މާނައީ، "އެކަލާނގެއީ، ޤަލަމުން (ލިޔަން) އުނގަންނައިދެއްވި ރަސްކަލާނގެ އެވެ." އެވެ. ލިޔެކިޔަން ދަސްކުރުމަށްޓަކައި ކުޑަކުދިން އެންމެ ފުރަތަމަ ބޭނުންކުރާ އެކައްޗަކީ، ފަންސުރެވެ. ފަންސުރަކީ، ޤަލަމުގެ ބާވަތެކެވެ. އިނގިރޭސި ބަހުން އެއަށް ކިޔަނީ "ޕެންސިލް" އެވެ. ޕެންސިލް ލިޔާނީ (Pencil) މިހެންނެވެ. ނަމަވެސް ބައެއް ކުދިން އޮޅިގެން ޕެންސިލް (Pennsyl) މިހެން ލިޔަ އެވެ.
ބުނެވެ އެވެ. ''ބުއްދި''، އެއްދުވަހަކު ލުޤުމާނު ޙަކީމުގެ އަރިހަށް އަ އެވެ. ލުޤުމާނު ސުވާލު ކުރެއްވި އެވެ. "ތިޔައީ ކާކުހެއްޔެވެ؟ އުޅެނީ ކޮންތާކުހެއްޔެވެ؟" ޖަވާބުގައި "ބުއްދި" ދެންނެވި އެވެ. "އަހަންނަކީ ބުއްދި އެވެ. އަހަރެން އުޅެނީ އިންސާނާގެ ބޮލުތެރޭގަ އެވެ." 
ޢަރަބީންގެ ތެރޭގައި ހިނގާފައިވާ ހާދިސާތައް ބުނެދޭ ވާހަކަތަކުގެ ތެރެއިން ވާހަކައެއްގައި ވެ އެވެ.
އެއްދުވަހަކު އެކުވެރި ދެ ރަޙްމަތްތެރިޔަކު ސަހަރާތެރޭ ހިނގަމުންދިޔަ އެވެ. އޭގެ ދެ މީހުން ސަހަރާގެ އަޑިގުޑަންތައް ހުރަސްކުރަމުންދިޔައީ އޮލަ ވާހަކައިގެ ތިބެއެވެ. މިހެން ގޮސް އެ ދެމީހުންގެ ދެމެދުގައި ދެކެވުނު ވާހަކަ ހޫނުވެގެން ގޮސް ބޮޑު ތަޅާފޮޅުމަކަށް ބަދަލުވެގެން ހިނގައްޖެ އެވެ. އޭގެތެރެއިން އެކަކު އަނެކަކުގެ މޫނުމަތީ ޖަހައިފި އެވެ. އަނިޔާވި އެކުވެރިޔާ އޭނާގެ ރަޙްމަތްތެރިޔާ ދެކެ ވަރަށް ގަދަޔަށް ރުޅިއަ އެވެ. ނަމަވެސް އޭނާ އެކަމުގެ ބަދަލެއް ނުހިފަ އެވެ. އޭނާ ބިންމަތީ ދެކަކޫޖަހައި އިށީނެވެ. އަދި ބިމުގެ ވެލިގަނޑުގައި
މިއީ ދެ މީހުނާ އިން މީހެއްގެ ވާހަކަ އެވެ.
1. މ.ވ.ޝ.