އަދުގެ ޚާއްސަ

އިސްލާމީ ތާރީޚް

Print

(4) ނަޞާރާ ދީނުން އިސްލާމްދީނަށް ސާބިތުކަމާއެކު ވަޑައިގެންނެވި ކަޢުބު ބިން ސޫރު

ޝާޢިއުކުރީ ޢަޒީޒު ޖަމާލު . ހިމެނޭބަޔަކީ އިސްލާމީ ތާރީޚް

އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ

 

އިސްލާމްދީން ބާވައިލައްވައި މި ދީން މި ބިމުގައި ސާބިތުވުމާ ވިދިގެން މުޖްތަމަޢުގެ އަފްރާދުންގެ މަސްއަލަތައް ޙައްލުކޮށްދޭނެ  ނިޔާވެރީންނަށާއި، އަނިޔާވެރީންގެ އަނިޔާވެރިކަމުންނާއި  ޙައްދުފަހަނަޅައިދާ މީހުންގެ ޗާބޫކުތަކުން އެ މީހުން ޙިމާޔަތްކޮށް ޢަދްލު އިންޞާފު ޤާއިމުކުރާން ކެރޭ ޤާޟީންތަކަކަށް މި ދީން ބޭނުންވިއެވެ. އިސްލާމްދީނުގެ އުޞޫލުތަކުން މީސްތަކުންނަށް ލިބުނު  އެންމެ ފޮނި  އެއް މޭވާއަކީ މީސްތަކުންގެ ހިތްތަކުގައި އިންސާފުވެރިކަމުގެ ތިލަފަތް ޤާއިމުކުރުމެވެ. މި ތިލަފަތުން މީސްތަކުންނަށް އެމީހުންގެ ޙައްޤުތައް ކިރައިދޭނެ ބަޔަކު ލިބުމެވެ. އެ މީހުންގެ އަތްމަތީން ޢަދްލު އިންސާފު ޤާއިމުވެ މުޖްތަމަޢަށް އަމާންކަން ލިބުމެވެ. އެ މީހުންގެ އިންސާފުވެރިކަމުން ދުނިޔެއަށް ބާއްޖަވެރިކަން ލިބުމެވެ.

މާތް ﷲ ކީރިތި ޤުރްއާނުގައި ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. [لَيْسُوا۟ سَوَآءً ۗ مِّنْ أَهْلِ ٱلْكِتَـٰبِ أُمَّةٌ قَآئِمَةٌ يَتْلُونَ ءَايَـٰتِ ٱللَّـهِ ءَانَآءَ ٱلَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُونَ ﴿١١٣﴾ يُؤْمِنُونَ بِٱللَّـهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْـَٔاخِرِ وَيَأْمُرُونَ بِٱلْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ ٱلْمُنكَرِ وَيُسَـٰرِعُونَ فِى ٱلْخَيْرَٰتِ وَأُو۟لَـٰٓئِكَ مِنَ ٱلصَّـٰلِحِينَ ﴿١١٤﴾  وَمَا يَفْعَلُوا۟ مِنْ خَيْرٍ فَلَن يُكْفَرُوهُ ۗ وَٱللَّـهُ عَلِيمٌۢ بِٱلْمُتَّقِينَ (1) -  އެއުރެން، ހަމަހަމަވެގެނެއް ނުވެއެވެ. ފޮތުގެ أهل ވެރިންގެ ތެރެއިން ސީދާކަންމަތީ قائم ވެ ތިބޭ ބަޔަކުވެއެވެ. އެއުރެން ރޭގަނޑުގެ ވަގުތުތަކުގައި سجدة ކޮށް ނަމާދުކުރާ حال، اللَّه ބާވައިލެއްވި آية ތައް ކިޔަވަތެވެ. اللَّه އަށާއި، آخرة ދުވަހަށް އެއުރެން إيمان ވެތެވެ. އަދި، އެއުރެން ހެޔޮކަންތަކަށް أمر ކޮށް، ނުބައިކަންތައް ނަހީކުރެތެވެ. އަދި، ހެޔޮކަންތައް ކުރުމަށް އެއުރެން އަވަސްވެގަނެތެވެ. އެއުރެން ވަނީ صالح ންގެ ތެރެއިންނެވެ. ހެޔޮކަމުގެ ތެރެއިން އެއުރެންކުރާ އެއްވެސްކަމެއް، ފަހެ، އެކަމެއްގެ ثواب ން އެއުރެން محروم ނުކުރައްވާހުށްޓެވެ. اللَّه އީ، تقوى ވެރިން މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވާ ރަސްކަލާނގެއެވެ.] މި ބަސްފުޅުގައި ހިމެނޭ މަދު މީހުންގެ ތެރޭގައި ކަޢުބު ބިން ސޫރު ހިމެނިވަޑައިގަންނަވާކަމަށް މުފައްސިރުން ވިދާޅުވެއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ޒިއްމީއެއްގެ ގޮތުގައި އުޅުއްވައި އިސްލާމްދީނަށް ވަދެވަޑައިގަތީއެވެ. 

Print

(3) ޢަރަބީންގެ އުއްތަމަ ފަނޑިޔާރު: ޤާޟީ ޝުރައިޙު

ޝާޢިއުކުރީ ޢަޒީޒު ޖަމާލު . ހިމެނޭބަޔަކީ އިސްލާމީ ތާރީޚް

އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ

 

އިސްލާމްދީން ބާވައިލައްވައި މި ދީން މި ބިމުގައި ސާބިތުވުމާ ވިދިގެން މުޖްތަމަޢުގެ އަފްރާދުންގެ މަސްއަލަތައް ޙައްލުކޮށްދޭނެ ނިޔާވެރީންނަށާއި، އަނިޔާވެރީންގެ އަނިޔާވެރިކަމުންނާއި  ޙައްދުފަހަނަޅައިދާ މީހުންގެ ޗާބޫކުތަކުން އެ މީހުން ޙިމާޔަތްކޮށް ޢަދްލު ޢިންޞާފު ޤާއިމުކުރާން ކެރޭ ޤާޟީންތަކަކަށް މި ދީން ބޭނުންވިއެވެ. އިސްލާމްދީނުގެ އުޞޫލުތަކުން މީސްތަކުންނަށް ލިބުނު އެންމެ ފޮނި  އެއް މޭވާއަކީ މީސްތަކުންގެ ހިތްތަކުގައި އިންސާފުވެރިކަމުގެ ތިލަފަތް ޤާއިމުކުރުމެވެ. މި ތިލަފަތުން މީސްތަކުންނަށް އެމީހުންގެ ޙައްޤުތައް ކިރައިދޭނެ ބަޔަކު ލިބުމެވެ. އެ މީހުންގެ އަތްމަތީން ޢަދްލު އިންސާފު ޤާއިމުވެ މުޖްތަމަޢަށް އަމާންކަން ލިބުމެވެ. އެ މީހުންގެ އިންސާފުވެރިކަމުން ދުނިޔެއަށް ބާއްޖަވެރިކަން ލިބުމެވެ.

ޤާޟީ ޝުރައިޙަކީ އިސްލާމީ އުއްމަތުގެ ކުރީކޮޅުގައި އެންމެ މަޝްހޫރު އެއް ޤާޟީއެވެ. ޢުމަރުގެފާނާއި، ޢުޘްމާނުގެފާނާއި، ޢާލީގެފާނާއި، މުޢާވިޔަތުގެފާނުގެ ޒަމާނުގައި ޤާޟީ ޝުރައިޙު ކޫފާގެ ޤާޟީކަން ކުރެއްވިއެވެ. 

Print

(2) ޒާހިދު ޤާޟީ: ޒައިދު ބިން ޘާބިތު

ޝާޢިއުކުރީ ޢަޒީޒު ޖަމާލު . ހިމެނޭބަޔަކީ އިސްލާމީ ތާރީޚް

އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ

އިސްލާމްދީން ބާވައިލައްވައި މި ދީން މި ބިމުގައި ސާބިތުވުމާ ވިދިގެން މުޖްތަމަޢުގެ އަފްރާދުންގެ މަސްއަލަތައް ޙައްލުކޮށްދޭނެ ނިޔާވެރީންނަށާއި، އަނިޔާވެރީންގެ އަނިޔާވެރިކަމުންނާއި ޙައްދުފަހަނަޅާއިދާ މީހުންގެ ޗާބޫކުތަކުން އެ މީހުން ޙިމާޔަތްކޮށް ޢަދްލު ޢިންޞާފު ޤާއިމުކުރަން ކެރޭ ޤާޟީންތަކަކަށް މި ދީން ބޭނުންވިއެވެ. އިސްލާމްދީނުގެ އުޞޫލުތަކުން މީސްތަކުންނަށް ލިބުނު  އެންމެ ފޮނި  އެއް މޭވާއަކީ މީސްތަކުންގެ ހިތްތަކުގައި އިންސާފުވެރިކަމުގެ ތިލަފަތް ޤާއިމުކުރުމެވެ. މި ތިލަފަތުން މީސްތަކުންނަށް އެ މީހުންގެ  ޙައްޤުތައް  ކިރައިދޭނެ ބަޔަކު ލިބުމެވެ. އެ މީހުންގެ އަތްމަތިން ޢަދްލު އިންސާފު ޤާއިމުވެ މުޖްތަމަޢަށް އަމާންކަން ލިބުމެވެ. އެ މީހުންގެ އިންސާފުވެރިކަމުން ދުނިޔެއަށް ބާއްޖަވެރިކަން ލިބުމެވެ.

މާތްﷲ ރުއްސުންލެއްވި  ޒައިދު ބިން ޘާބިތަކީ ޤާޟީކަމާއި ކީރިތި ޤުރްއާން ޖަމާކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރެއްވި ޞަޙާބީއެކެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ ވަރަޢުވެރި ޒާހިދު ޢާލިމެކެވެ.

Print

(1) އިސްލާމީ ދައުލަތުގެ ފުރަތަމަ ޤާޟީ: މުޢާޛު ބިން ޖަބަލު

ޝާޢިއުކުރީ ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު . ހިމެނޭބަޔަކީ އިސްލާމީ ތާރީޚް

އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ

 

އިސްލާމްދީން ބާވައިލައްވައި، މި ދީން މި ބިމުގައި ސާބިތުވުމާ ވިދިގެން މުޖްތަމަޢުގެ އަފްރާދުންގެ މަސްއަލަތައް ޙައްލުކޮށްދޭނެ ނިޔާވެރީންނަށާއި، އަނިޔާވެރީންގެ އަނިޔާވެރިކަމުންނާއި ޙައްދުފަހަނަޅައިދާ މީހުންގެ ޗާބޫކުތަކުން އެމީހުން ޙިމާޔަތްކޮށް، ޢަދްލު ޢިންޞާފު ޤާއިމުކުރާން ކެރޭ ޤާޟީންތަކަކަށް މި ދީން ބޭނުންވިއެވެ. އިސްލާމްދީނުގެ އުޞޫލުތަކުން މީސްތަކުންނަށް ލިބުނު  އެންމެ ފޮނި އެއް މޭވާއަކީ މީސްތަކުންގެ ހިތްތަކުގައި އިންސާފުވެރިކަމުގެ ތިލަފަތް ޤާއިމުކުރުމެވެ. މި ތިލަފަތުން މީސްތަކުންނަށް އެމީހުންގެ ޙައްޤުތައް ކިރައިދޭނެ ބަޔަކު ލިބުމެވެ. އެމީހުންގެ އަތްމަތީން ޢަދްލު އިންސާފު ޤާއިމުވެ މުޖްތަމަޢަށް އަމާންކަން ލިބުމެވެ. އެ މީހުންގެ އިންސާފުވެރިކަމުން ދުނިޔެއަށް ބާއްޖަވެރިކަން ލިބުމެވެ.

މި ބޭކަލުންގެ ތެރޭގައި ފާހަގަކޮށްލަން ޖެހޭ އެންމެ  ފުރަތަމަ ޤާޟީއަކީ (ފަނޑިޔާރަކީ) މާތް ﷲ ރުއްސުން ލެއްވި މުޢާޛު ބިން ޖަބަލެވެ.  

Print

މައްކާ ފަތަޙަކުރެއްވުން: ރޭވުމުގެ މޮޅުކަމާއި ތަންފީޒުކުރުމުގެ ކުޅަދާނަކަން

ޝާޢިއުކުރީ ޢަޒީޒު ޖަމާލު . ހިމެނޭބަޔަކީ އިސްލާމީ ތާރީޚް

އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ

މައްކާ ފަތަޙަކުރެއްވުމުގެ ޙާދިސާއަކީ ރަމަޟާން މަހުގެ ރޫޙާނީ ޖައްވުގެ ތެރޭގައި ހިނގައިފައިވާ ތާރީޚީ ބޮޑު ޙާދިސާއެކެވެ. އިސްލާމީ ދައުލަތުގެ ޝާނާއި ޝައުކަތު ބަދަލުކޮށްލި ޙާދިސާއެކެވެ. ޝިރްކުގެ ކިއްލާތައް ކުދިކުދިވެގެން ގޮސް ތައުޙީދުގެ ކަލިމަފުޅު މަތިވެރިވެގެން ދިޔަ ޙާދިސާއެކެވެ. ހިޖްރައިން 8 ވަނަ އަހަރުގެ  20ވަނަ ދުވަހު (މީލާދީން 630 ވަނައަހަރުގެ ޖެނުއަރީ މަހުގެ 11 ވަނަ ދުވަހު) މާތްﷲ އެކަލާނގެ ލޮބުވެތި ރަސޫލާގެ އަތްޕުޅު މައްޗަށް މި ދެއްވި ފަތަޙައަކީ ވަރުގަދަ ރޭވުމަކާއި ހަރުދަނާ ފިޔަވަޅުތަކެއްގެ ތެރެއިން ލައިފައި ވުޖޫދަށް ނެރުއްވައިދެއްވި ފަތަޙައެކެވެ.  

Print

ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ذوالكفلގެފާނު (عليهِ السّلام)

ޝާޢިއުކުރީ އިދާރާ . ހިމެނޭބަޔަކީ އިސްލާމީ ތާރީޚް

عبدالعزيزجمال أبوبكر

މި ލިޔުން ވިދާޅުވަމުން ގެންދަވާއިރު ތިޔަ ބޭފުޅުންގެ ހިތްޕުޅަށް އެރުން އެކަށީގެންވާ ސުވާލަކީ ސަލާމްލެއްވި ޛުލްކިފްލިގެފާނަކީ ނަބީ ބޭކަލެއްތޯ ރަސޫލު ބޭކަލެއްތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯ އެވެ. އަޅުގަނޑުގެ ހިތުގައިވެސް ފުރަތަމަ އުފެދުނީ ތިޔަ ސުވާލެވެ.

ތިޔަ ސުވާލުގެ ޖަވާބުގައި އާނއެކޭ ނުވަތަ ނޫނެކޭ ދަންނަވަން ނޭނގުނުކަމަށް ވިޔަސް ކަށަވަރުވާ ކަމެއް އެބަ އޮތެވެ. އެއީ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ޛުލްކިފްލިގެފާނުގެ ނަންފުޅު އައިސްފައިވަނީ ނަބީ ބޭބޭކަލުންގެ ނަންފުޅުތަކުގެ ތެރޭގައި އެ ބޭބޭކަލުންގެ ނަންފުޅުތަކާ ވިދިގެންކަމެވެ. އަދި ފިޤުހު ފޮތްފޮތާއި މި ނޫނަސް ދީނީ ފޮތްފޮތުގައި މި ނަންފުޅު ޛިކުރުކުރައްވައިފައިވަނީ ނަބީބޭކަލުންގެ ގިންތީގައިކަމެވެ.

Print

ރަމަޟާން މަހު މުސްލިމުންނަށް ލިބިފައިވާ ބައެއް ކާމިޔާބީތައް

ޝާޢިއުކުރީ ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު . ހިމެނޭބަޔަކީ އިސްލާމީ ތާރީޚް

އަބޫ މުޙައްމަދު

ތަމްހީދު

ރަމަޟާން މަހޭ ބުނުމުން އަޅުގަނޑުމެންގެ ހިތްތަކަށް އާދަޔާ ޚިލާފު ޝުޢޫރުތަކެއް ވެރިވެގެން އާދެއެވެ. ތަޤުވާވެރިކަމާއި ރޫޙާނިއްޔަތު ދިރިގެން އާދެއެވެ. އަޅުކަމާއި ކެތްތެރިކަމާއި މި ހުރިހާ ކަމެއް ވެސް ހިތް މައްޗަށް އަންނާނެއެވެ. މިއީ ރަމަޟާން މަހާ ގުޅިގެން އަޅުގަނޑުމެންގެ ހިތްމައްޗަށް ކުއްލިއަކަށް ވެރިވެގެން އަންނާނެ ޝުޢޫރުތަކެވެ. 

Print

ޢުޘްމާނީ ޚިލާފަތުގެ ފެށުމާއި ނިމުން

ޝާޢިއުކުރީ އަޙްމަދު ސަމީޢު . ހިމެނޭބަޔަކީ އިސްލާމީ ތާރީޚް


މަޑަވެލީ ޢަލީ ނަސީރު

ޢުޘްމާނީ ޚިލާފަތުގެ ފެށުމާއި ނިމުން

ޖުލައި 27، 1299ން ނޮވެމްބަރ 1، 1922 ށް

ޢައްބާސީ ދައުލަތުގެ ދުވަސްވަރަކީ، އިސްލާމީ ދައުލަތުގެ ތަރައްޤީ އާއި، ތަހުޒީބާއި، ތަމައްދުނު އޭގެ އެންމެ ބާރުމިނުގައި ކުރިއަރަމުންދިޔަ ދުވަސްވަރޭ ދެންނެވުމަކީ، ދޮގަކަށް ނުވާނެ އެވެ. އަދި ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް ޚަލީފާ ހާރޫނުއްރަޝީދުގެ ދުވަސްވަރާއި، ޚަލީފާ މައުމޫނުގެ ދުވަސްވަރަކީ، ޢިލްމީކަންތައްތަކާއި އަދި އެހެނިހެން ކަންތައްތަކަށް އެނޫން ދުވަސްވަރެއްގައި އަހައްމިއްޔަތުކަން ދެވިފައި ނުވާފަދަ މަތީދަރަޖައަކަށް އަހައްމިއްޔަތުކަން ދެވިފައިވާ ދުވަސްވަރެކެވެ.
Print

ޚަލީލާއި ޛަބީޙުގެ އުފާވެރި ހަނދާން

ޝާޢިއުކުރީ ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު . ހިމެނޭބަޔަކީ އިސްލާމީ ތާރީޚް



ތަރުޖަމާކޮށް އެކުލަވައިލީ: އަޙްމަދު އަޖްމަލް ޙާމިދު

1. ގޮަވައިލެއްވި ގޮވައިލެއްވުން

އިބްރާހީމްގެފާނު ކަޢުބާ ބިނާކޮށް ނިންމެވުމުން، މީސްތަކުންނަށް ޙައްޖަށް އައުމަށް ގޮވައިލެއްވުމަށް މާތް ﷲ އެކަލޭގެފާނަށް އަމުރުކުރެއްވިއެވެ. މިއަމުރުފުޅާމެދު އެކަލޭގެފާނުގެ ހިތްޕުޅުގައި ސުވާލު އުފެދުނެވެ. އެކަލޭގެފާނު ދެންނެވިއެވެ. "ޔާ ﷲ އެވެ. މިއަޅާގެ އަޑު އެހުރިހާ އެންމެންނަށް ފޯރާނީ ކިހިނަކުންތޯއެވެ؟" އެހިނދު މާތް ﷲ އެކަލޭގެފާނަށް އެންގެވީ އެކަލޭގެފާނުގެ ވާޖިބަކީ މީސްތަކުންނަށް ޙައްޖަށް އައުމަށް ގޮވައިލެއްވުން ކަމަށެވެ. އެގޮވައިލެއްވުން އެންމެހާ މީސްތަކުންނަށް ފޯރުކޮއްދެއްވުމަކީ އެކަލާނގެ މަސްއޫލިއްޔަތެއް ކަމަށެވެ.

ހަމަމިގަލަމުން

އިދާރާ

އެނގޭތަ؟

ވާހަކަ