ޙިކުމަތްތެރި ވާހަކައެއްގައި ވެއެވެ.
"އަޅުގަނޑު މިގުޅައިލީ ކުޑައެއްޗެއް ސާފުކޮށްލާން ވެގެންނެވެ." ދާދި މިދާކަށް ދުވަހަކު އަޅުގަނޑާ ފޯނުން ގުޅައިލި ރައްޓެއްސަކު ބުންޏެވެ. "ކޮން އެއްޗެއްހެއްޔެވެ؟ އަހާބަލާށެވެ! އެނގޭ އެއްޗެއްވިއްޔާ ބުނާނަމެވެ." އަޅުގަނޑު ބުނީމެވެ. އޭނާ ސުވާލުކުރި އެވެ. "އަންހެނެއްގެ ނަމުގެ ފަހަތަށް ދެކަނބަލުންނޭ ލިޔެވިދާނެހެއްޔެވެ؟ އަދި ދެކަނބަލުންނާއި ދެމަފިރި ކަނބަލުންނަކީ އެކައްޗެއްހެއްޔެވެ؟"
މުޞްލިޙު
1 - ކީރިތި ރަސޫލާ ދުނިޔޭގެ އަލިކަން ދެކެވަޑައިގަތީ، ރަބީޢުލްއައްވަލު މަހެއްގެ 12 ވަނައަށްވީ ހޯމަ ވިލޭރެއެއްގައި ކަމަށް ސީރަތު ޢިލްމުވެރިންގެ އަރިހުގައި މަޝްހޫރުވެފައިވެ އެވެ.
އެކަމަކު، ތާރީޚު ޢިލްމުވެރި ބުރަވެ ވަޑައިގަންނަވަނީ، ކީރިތި ރަސޫލާ ދުނިޔޭގެ އަލިކަން ދެކެވަޑައިގަތީ، ރަބީޢުލް އައްވަލުމަހެއްގެ 9 ވަނައަށްވީ ހޯމަ ވިލޭރޭ ކަމަށެވެ.
އެއީ އިތުބާރު ހުރި ފަލަކީ ޙިސާބުގެ ހަމަތަކުން ބެލީމާ، އެބޭފުޅުންނަށް ލިބިވަޑައިގަންނަވާ ނަތީޖާގެ ބައްޗަށް ބައްލަވާފައެވެ.
ނާޒިމާގެ ރުޅި ކޮންޓްރޯލުން ނެއްޓިއެވެ. "އަހަރެން ކަލެއަށް ފަންޑިތަ ހަދާނަން. ތި ހީކުރީ ކަލޭ އެކަނި ކަމަށްތަ މާލޭގަ ތިކަން ކުރަނީ؟" ނާޒިމާ ގޮންޖެހިއެވެ. 
މުޙަންމަދު ޝާހިދު ޙަލީމު
(19 ޖޫން 2020 ގައި ޝާއިޢުކުރި ބައާ ގުޅޭ)
1980ގެ އަހަރުތަކުގެ ތެރޭގައި އިސްޓޭންޑު މައިކުގެ ބަދަލުގައި އެފްއެމް މައިކް ބޭނުންކުރަން ފެށުނެވެ. މި ކަމުގެ ސަބަބުން މުމައްސިލުންނަށް ތަމްސީލުކުރުމުގައި ފުރިހަމަ މިނިވަންކަން ލިބުނެވެ. އަދި މި ހިސާބަށް އައި އިރު 1970ގެ އަހަރުތަކުގައި ފަސްމަންޒަރުގައި މިއުޒިކު ވެސް ވަނީ ބޭނުންކުރަން ފަށައިފައެވެ.
އާދަމް ނަޞީރު އިބްރާހީމް
ޒިހުނުގައިވީ ލެއްވިފައި އެތަކެއް ދިފާޢީ ފާރެކޭ
ވަހުމުގައި އެ ތަޅައިލުމުން ހެދެނީ އެތައް ރޯ ފާރެކޭ
ވަގުވަގަށް ވެސް ކަތި ބަހެއް ދުލަކުން ފިރާލިތަ؟ އަރިވަނީ
ދޮގުހަދާން ހުރަހެއްކަމަށްވީ ތެދުގެ އުސް ތެދު ފާރެކޭ
އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ
އިސްލާމްދީން ބާވައިލައްވައި މި ދީން މި ބިމުގައި ސާބިތުވުމާ ވިދިގެން މުޖްތަމަޢުގެ އަފްރާދުންގެ މަސްއަލަތައް ޙައްލުކޮށްދޭނެ ނިޔާވެރީންނަށާއި، އަނިޔާވެރީންގެ އަނިޔާވެރިކަމުންނާއި ޙައްދުފަހަނަޅައިދާ މީހުންގެ ޗާބޫކުތަކުން އެ މީހުން ޙިމާޔަތްކޮށް ޢަދްލު އިންޞާފު ޤާއިމުކުރާން ކެރޭ ޤާޟީންތަކަކަށް މި ދީން ބޭނުންވިއެވެ. އިސްލާމްދީނުގެ އުޞޫލުތަކުން މީސްތަކުންނަށް ލިބުނު އެންމެ ފޮނި އެއް މޭވާއަކީ މީސްތަކުންގެ ހިތްތަކުގައި އިންސާފުވެރިކަމުގެ ތިލަފަތް ޤާއިމުކުރުމެވެ. މި ތިލަފަތުން މީސްތަކުންނަށް އެމީހުންގެ ޙައްޤުތައް ކިރައިދޭނެ ބަޔަކު ލިބުމެވެ. އެ މީހުންގެ އަތްމަތީން ޢަދްލު އިންސާފު ޤާއިމުވެ މުޖްތަމަޢަށް އަމާންކަން ލިބުމެވެ. އެ މީހުންގެ އިންސާފުވެރިކަމުން ދުނިޔެއަށް ބާއްޖަވެރިކަން ލިބުމެވެ.
އަންދަލުސްގައި އޮތް އިސްލާމީ ދައުލަތް ނައްތައިލުމަށް ޓަކައި ހަނގުރާމަކުރި ފަރަންޖީންގެ ރަސްގެފާނު އަލްފޮންސޯ (6 ވަނަ) އާ ދެކޮޅަށް މުސްލިމުން އެކަތިގަނޑަކަށް ވުމަށް ގޮވައިލެއްވި މާލިކީ ފަޤީހު އަލްޤާޟީ އަބުލް ވަލީދުލް ބާޖީއަކީ ވަރަށް ޢިލްމުވެރި ފަޤީހެކެވެ. އަޝްޢަރީ މަޛްހަބުގެ ބޭކަލެކެވެ. އަންދަލުސްގެ އަމާޒީޣުންގެ ޢާލިމެކެވެ.
ސާދުނާ ޢަބްދުލްކަރީމް
ނާނީއަކީ ނޭކުރެންދޫ ކުއްޖެކެވެ. ނާނީގެ މަންމަ އަކީ ނަރުހެކެވެ. ނާނީގެ މަންމަ ވަޒީފާއަށް ދިޔުމުން ނާނީ ބަލަހައްޓަނީ ނާނީގެ ނެނީއެވެ. އެއީ ނޭޕާލްގެ އަންހެން ކުއްޖެކެވެ.
ހޮނިހިރު ދުވަހެއްގެ މެންދުރުފަހެވެ. ނާނީގެ ނެނީ އެންމެ ފުތަރަމަ ނާނީ ގޮވައިގެން ގޮސް ފެންވެރުވިއެވެ. އެއަށްފަހު ނާނީގެ ބޮލުގައި ފުނާ އަޅުވައި ރީތިކޮށްފައި ނާނީއަށް ނޫޑުލްސް ކާންދިނެވެ. ދެން އަނޯނާ ފަނިތަށްޓެއް ބޯންދިނެވެ. އޭގެ ފަހުން ނާނީއަށް އެންމެ ރީތި ނާނާ ކިޔައިދީގެން ނާނީ ނިންދުވިއެވެ. އެންމެ ފަހުން ނާނީގެ ނެނީ ވެސް ނާނީގެ ކޮޓަރީގައި އޮށޯވެ ނިދީއެވެ.
އަޙުމަދު ލަބީބު
މި ކާއިނާތުގެ އެކިއެކި ހިސާބުތަކުގައިވާ ގުރަހަތަކުގައި އެތަކެއް ހާސް ކަޅު ހޮހަޅަ ނުވަތަ ބޮލެކް ހޯލް ތައްވެއެވެ. ބުލެކް ހޯލް ނުވަތަ ކަޅު ހޮހަޅަ އުފެދެނީ ބޮޑަތި ތަރިތައް މިސާލަކަށް ބުނާނަމަ، އަޅުގަނޑުމެން ދިރިއުޅެމުން މިދާ ދުނިޔޭގެ ބޮޑުތަރި ނުވަތަ އިރު، އޭގެ އަޖަލު ހަމަވުމުން އޭގައިވާ އަލިކަން ފިލައި ދިޔުމުން އޭގައި ހުރިހާ ބާރެއް، ޖަޛްބާތާއި ހަކަތަތައް އޭގެ މެދަށް ޖަމާވުމުން އޭގެ މިން ވަރަށް ބޮޑަށް ކުޑަވެގެންދެއެވެ. މި ގޮތުން އުފެދޭ ކަޅު ހޮހަޅައިގެ ބަރުދަން އިންތިހާ ދަރަޖައަކަށް މަތިވެގެން ދެއެވެ. އޭގައިވާ ދަމާބާރުގެ ނުވަތަ ޖާޛްބިއްޔަތުގެ މިންވަރު އަންދާޒާއެއް ވެސް ނުކުރެވޭނެވެ. އާދަޔާ ޚިލާފު ބޮޑު ބަރުދަނެއް، ނިސްބަތުން ކުޑަ ސަރަހައްދެއްގެ ތެރެއަށް ޖަމާވެގެން ދިޔުމުން ދެން އޭގެ ވަށައިގެންވާ ދަމާބާރު (ޖާޛްބިއްޔަތު) ވަރުގަދަވާ މައިގަނޑު ސަބަބަކަށް ވެދެއެވެ.
ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު
ސިޓީއަކީ "ދައްކާން ބޭނުންވާ ވާހަކަތަކެއް ލިޔެގެން މީހަކަށް ނުވަތަ ތަނަކަށް ފޮނުވާ ލިޔުން"ކަމަށް ދިވެހި ބަސްފޮނުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ. މި ގޮތަށް ލިޔާ ލިޔުމުގައި ފޮނުވާ ފަރާތާއި ލިބޭ ފަރާތުގެ އެޑްރެސް ލިޔެފައި އޮންނާނެ ކަމަށް ވެސް ބަޔާންކޮށްފައި އޮވެއެވެ. ސިޓީބިޓީއަކީ ސިޓީއާއި އެފަދަ ތަކެއްޗެވެ. ސިޓީއަކީ ކޮބައިކަމާއި ސިޓީ ލިޔުމުގައި ސަމާލުކަން ދޭންޖެހޭ މުހިއްމު ނުކުތާތަކުގެ މައްޗަށް ވާހަކަދެެއްކުމުގެ އިތުރަށް ސިޓީބިޓީގެ އެހެން ބާވަތްތަކުގެ މައްޗަށް ވެސް މި ލިޔުމުގައި ބަލައިލާނަމެވެ.
އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ
މި ޖޫން މަހުގެ 21ވަނަ ދުވަހު ހިފި އިރުކޭތައިގެ ވާހަކަ ދައްކާއިރު މި އިރުކޭތަ ވެފައިވަނީ މުސްލިމުންނަށް ވަރަށް މުހިއްމު ކޭތައަކަށެވެ. މި ކޭތަ މުސްލިމުންނާ ގުޅިފައިވާ މުހިއްމު ތާރީޚެއް ހާމަކޮށްދޭ ޙާދިސާއަކަށް ވާތީއެވެ. މީގެ 1383 އަހަރު ކުރިން މަދީނާގައި އަވަހާރަވި، ކީރިތި ރަސޫލާﷺގެ ލޮބުވެތި ދަރިކަލުން އިބްރާހީމުގެފާނު އަވަހާރަވި ދުވަހު އިރުކޭތައެއް ހިފިކަން ރަސޫލާގެ ޞައްޙަ ޙަދީސްފުޅުތަކުން އެނގެއެވެ.
އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ
އިސްލާމް ދީން ބާވައިލައްވައި މި ދީން މި ބިމުގައި ސާބިތުވުމާ ވިދިގެން މުޖްތަމަޢުގެ އަފްރާދުންގެ މަސްއަލަތައް ޙައްލުކޮށްދޭނެ ނިޔާވެރީންނަށާއި، އަނިޔާވެރީންގެ އަނިޔާވެރިކަމުންނާއި ޙައްދުފަހަނަޅައިދާ މީހުންގެ ޗާބޫކުތަކުން އެ މީހުން ޙިމާޔަތްކޮށް ޢަދްލު އިންޞާފު ޤާއިމުކުރާން ކެރޭ ޤާޟީންތަކަކަށް މި ދީން ބޭނުންވިއެވެ. އިސްލާމްދީނުގެ އުޞޫލުތަކުން މީސްތަކުންނަށް ލިބުނު އެންމެ ފޮނި އެއް މޭވާއަކީ މީސްތަކުންގެ ހިތްތަކުގައި އިންސާފުވެރިކަމުގެ ތިލަފަތް ޤާއިމުކުރުމެވެ. މި ތިލަފަތުން މީސްތަކުންނަށް އެމީހުންގެ ޙައްޤުތައް ކިރައިދޭނެ ބަޔަކު ލިބުމެވެ. އެ މީހުންގެ އަތްމަތީން ޢަދްލު އިންސާފު ޤާއިމުވެ މުޖްތަމަޢަށް އަމާންކަން ލިބުމެވެ. އެ މީހުންގެ އިންސާފުވެރިކަމުން ދުނިޔެއަށް ބާއްޖަވެރިކަން ލިބުމެވެ.
ބަޣްދާދުގެ ޚަޠީބު ޤާޟީ މޫސާ ބިން އިސްޙާޤު ބިން މޫސަލް އަންޞާރީ ރައްކައުވީ ހިޖްރައިން 210ވަނަ އަހަރުގައެވެ. އެކަލޭގެފާނު ނިސްބަތްވަނީ ޚަޠުމާ ވަންހައަށެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ ވަރަށް ފިޤްހުވެރި ، ވަރަޢުވެރި ޢާލިމެކެވެ.
ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު
ބޮޑު ބިޔަ ބައްރެއްގެ އެއް ފަރާތެއްގައި އޮންނަ ކުޑަ ޤައުމެކެވެ. އެ ޤައުމުގެ ސަރުދާރު ހޮވަނީ އާންމު ވޯޓަކުން ވަކި މުއްދަތަކަށެވެ. ސަރުދާރުކަމަކީ އެ ޤައުމުގެ އެންމެ މަތީ ވަޒީފާއެވެ. އެންމެ ޝަރަފުވެރި މަޤާމެވެ. ކުރީ ޒަމާނުގައި އެކަމާ ކުރިމަތިލާނެ މާ ގިނަ ބަޔަކު ނުވަނީ ޤައުމަށް ލިބޭ އާމްދަނީގެ ކުޑަކަމުން ކަމަށް ވެދާނެއެވެ. ޤައުމުގެ ހުރިހާ ރައްޔިތުންގެ ކަންކަން ފުއްދައިދިނުމަކީ ފަސޭހަކަމަކަށް ނުވެދާނެތީއެވެ.
އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ
އިސްލާމްދީން ބާވައިލައްވައި މި ދީން މި ބިމުގައި ސާބިތުވުމާ ވިދިގެން މުޖްތަމަޢުގެ އަފްރާދުންގެ މަސްއަލަތައް ޙައްލުކޮށްދޭނެ ނިޔާވެރީންނަށާއި، އަނިޔާވެރީންގެ އަނިޔާވެރިކަމުންނާއި ޙައްދުފަހަނަޅައިދާ މީހުންގެ ޗާބޫކުތަކުން އެ މީހުން ޙިމާޔަތްކޮށް ޢަދްލު އިންޞާފު ޤާއިމުކުރާން ކެރޭ ޤާޟީންތަކަކަށް މި ދީން ބޭނުންވިއެވެ. އިސްލާމްދީނުގެ އުޞޫލުތަކުން މީސްތަކުންނަށް ލިބުނު އެންމެ ފޮނި އެއް މޭވާއަކީ މީސްތަކުންގެ ހިތްތަކުގައި އިންސާފުވެރިކަމުގެ ތިލަފަތް ޤާއިމުކުރުމެވެ. މި ތިލަފަތުން މީސްތަކުންނަށް އެމީހުންގެ ޙައްޤުތައް ކިރައިދޭނެ ބަޔަކު ލިބުމެވެ. އެ މީހުންގެ އަތްމަތީން ޢަދްލު އިންސާފު ޤާއިމުވެ މުޖްތަމަޢަށް އަމާންކަން ލިބުމެވެ. އެ މީހުންގެ އިންސާފުވެރިކަމުން ދުނިޔެއަށް ބާއްޖަވެރިކަން ލިބުމެވެ.
އަބޫ ސަޢުދު ޢަބްދުﷲ ބިން މުޙައްމަދު ބިން އަބީ ޢަޞްރޫން ރައްކައުވީ ޢިރާޤުގެ މޫޞަލުގައި 492 ވަނަ އަހަރުގައެވެ. ވަރަށް ތުއްޕުޅުއިރު ކީރިތި ޤުރްއާން ހިތުދަސްކުރައްވައި ޝާފިޢީ ޢިލްމުވެރީންގެ އަރިހުން ތަޢުލީމު އުނގެނިވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ އަގަބަހުން ފިލާވަޅު ދެއްވި ބޭކަލެކެވެ. އެކަލޭގެފާނު ޤުރްއާން އުނގެނިވަޑައިގަތީ އަބޫ ޢަބްދު ﷲ އަލްޙުސައިން ބިން މުޙައްމަދުލް ބާރިޢުގެ އަރިހުންނެވެ.
ޢަބްދުﷲ ރަޝީދު މ.ލިނެޓް
ދިވެހި ރާއްޖެއަކީ ވެސް މިއަދު ޢިލްމީ ގޮތުން ކުރިއަރަމުން އަންނަ ގައުމެކެވެ. ދިވެހި ހުރިހައި ދަރީންނަކީ، ތަޢުލީމީ ބަޔެކެވެ. އެހެންކަމުން މިއަދު ޢިލްމީ ކަންކަން ހާމަކުރެވެން ޖެހޭނީ، ކަންކަން ހިނގާ ގޮތާއި ކަމުގެ ޙަޤީޤަތް ޢިލްމީ ގޮތުން ސާބިތުވާ ގޮތަށެވެ. ޚިޔާލަށް ނުވަތަ ހީ ގެ މައްޗަށް ޢިލްމީ ކަންކަން ހާމަ ކުރެވިގެން ނުވާނެވެ.
ކަމެއްގެ އިލްމީ ޙަޤީޤަތާ ތަފާތު ގޮތަަކަށް ޢިލްމީ ކަންކަމެއްގެ ވާހަކަ ހާމަވުމަކީ، ޢިލްމީ ގޮތުން ކުރިއަރަމުން އަންނަ ޒުވާން ޖީލަށް ކަންކަމުގެ އަޞްލާމެދު އޮޅުން އަރާނެ ކަމެކެވެ. އެއީ، ވެގެންވާނެ ގޮތެއް ނޫނެވެ.
އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ
ވިހިވަނަ ސައްތަ ފެށުނުއިރު ކާރަކީ ދުނިޔޭގެ ޤައުމުތަކުގައި ހަމައެކަނި މުޖްތަމަޢުގެ އިސް ކުންނައިގައި ހިމެނޭ [ބޭފުޅުން]ނަށް ޚާއްޞަ އެއްޗެކެވެ. އެއީ ބޭނުންކުރަން ބުރަ، އުނދަގޫ އެއްޗެކެވެ. ކާރަކާއެކު ޑްރައިވަރަކަށާއި މެކޭނިކަކަށާއި ވަރަށް ގިނަ ސާމާނަށް ބޭނުންވެއެވެ. ދަތުރުގެ މެދުތެރޭގައި ނުހުއްޓި ދަތުރެއް ކުރެވެނީ ވަރަށް މަދު ފަހަރަކުއެވެ.
މުޙަންމަދު ޝާހިދު ޙަލީމު
(13 ޖޫން 2020 ގައި ޝާއިޢުކުރި ބައާ ގުޅޭ)
3.2- ތަމްސީލުތަރުޖަމާވެރީންނާއި ތަމްސީލު
ބޭރުގެ އެކި ލިއުންތެރީން ލިއެފައި ވާ ބައެއް ތަމްސީލު، ބައެއް ތަރުޖަމާވެރީން ދިވެހިބަހަށް ތަރުޖަމާކޮށްފައި އެބަހުށްޓެވެ. ނަމަވެސް އެ ހުރިހައި ތަމްސީލަކީ އިސްޓޭޖުގައި ކުޅެފައި ވާ ތަމްސީލެއް ނޫނެވެ. ތިރީގައި މި ބަޔާންކުރަނީ މިހައިތަނަށް މަޢުލޫމާތު ލިބިފައި ވާ، ބޭރުގެ އެކިއެކި ތަމްސީލު ދިވެހި ބަހަށް ތަރުޖަމާކުރުމުގެ ރޮނގުން ދިވެހި އަދަބަށް ޚިދުމަތްކުރެއްވި ބޭފުޅުންނާއި އެ ބޭފުޅުން ތަރުޖަމާކުރެއްވި ތަމްސީލުތަކެވެ.
އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ
އިސްލާމްދީން ބާވައިލައްވައި މި ދީން މި ބިމުގައި ސާބިތުވުމާ ވިދިގެން މުޖްތަމަޢުގެ އަފްރާދުންގެ މަސްއަލަތައް ޙައްލުކޮށްދޭނެ ނިޔާވެރީންނަށާއި، އަނިޔާވެރީންގެ އަނިޔާވެރިކަމުންނާއި ޙައްދުފަހަނަޅައިދާ މީހުންގެ ޗާބޫކުތަކުން އެ މީހުން ޙިމާޔަތްކޮށް ޢަދްލު އިންޞާފު ޤާއިމުކުރާން ކެރޭ ޤާޟީންތަކަކަށް މި ދީން ބޭނުންވިއެވެ. އިސްލާމްދީނުގެ އުޞޫލުތަކުން މީސްތަކުންނަށް ލިބުނު އެންމެ ފޮނި އެއް މޭވާއަކީ މީސްތަކުންގެ ހިތްތަކުގައި އިންސާފުވެރިކަމުގެ ތިލަފަތް ޤާއިމުކުރުމެވެ. މި ތިލަފަތުން މީސްތަކުންނަށް އެމީހުންގެ ޙައްޤުތައް ކިރައިދޭނެ ބަޔަކު ލިބުމެވެ. އެ މީހުންގެ އަތްމަތީން ޢަދްލު އިންސާފު ޤާއިމުވެ މުޖްތަމަޢަށް އަމާންކަން ލިބުމެވެ. އެ މީހުންގެ އިންސާފުވެރިކަމުން ދުނިޔެއަށް ބާއްޖަވެރިކަން ލިބުމެވެ.
މާތް ﷲ ކީރިތި ޤުރްއާނުގައި ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. [لَيْسُوا۟ سَوَآءً ۗ مِّنْ أَهْلِ ٱلْكِتَـٰبِ أُمَّةٌ قَآئِمَةٌ يَتْلُونَ ءَايَـٰتِ ٱللَّـهِ ءَانَآءَ ٱلَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُونَ ﴿١١٣﴾ يُؤْمِنُونَ بِٱللَّـهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْـَٔاخِرِ وَيَأْمُرُونَ بِٱلْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ ٱلْمُنكَرِ وَيُسَـٰرِعُونَ فِى ٱلْخَيْرَٰتِ وَأُو۟لَـٰٓئِكَ مِنَ ٱلصَّـٰلِحِينَ ﴿١١٤﴾ وَمَا يَفْعَلُوا۟ مِنْ خَيْرٍ فَلَن يُكْفَرُوهُ ۗ وَٱللَّـهُ عَلِيمٌۢ بِٱلْمُتَّقِينَ (1) - އެއުރެން، ހަމަހަމަވެގެނެއް ނުވެއެވެ. ފޮތުގެ أهل ވެރިންގެ ތެރެއިން ސީދާކަންމަތީ قائم ވެ ތިބޭ ބަޔަކުވެއެވެ. އެއުރެން ރޭގަނޑުގެ ވަގުތުތަކުގައި سجدة ކޮށް ނަމާދުކުރާ حال، اللَّه ބާވައިލެއްވި آية ތައް ކިޔަވަތެވެ. اللَّه އަށާއި، آخرة ދުވަހަށް އެއުރެން إيمان ވެތެވެ. އަދި، އެއުރެން ހެޔޮކަންތަކަށް أمر ކޮށް، ނުބައިކަންތައް ނަހީކުރެތެވެ. އަދި، ހެޔޮކަންތައް ކުރުމަށް އެއުރެން އަވަސްވެގަނެތެވެ. އެއުރެން ވަނީ صالح ންގެ ތެރެއިންނެވެ. ހެޔޮކަމުގެ ތެރެއިން އެއުރެންކުރާ އެއްވެސްކަމެއް، ފަހެ، އެކަމެއްގެ ثواب ން އެއުރެން محروم ނުކުރައްވާހުށްޓެވެ. اللَّه އީ، تقوى ވެރިން މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވާ ރަސްކަލާނގެއެވެ.] މި ބަސްފުޅުގައި ހިމެނޭ މަދު މީހުންގެ ތެރޭގައި ކަޢުބު ބިން ސޫރު ހިމެނިވަޑައިގަންނަވާކަމަށް މުފައްސިރުން ވިދާޅުވެއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ޒިއްމީއެއްގެ ގޮތުގައި އުޅުއްވައި އިސްލާމްދީނަށް ވަދެވަޑައިގަތީއެވެ.
އާދަމް ނަޞީރު އިބްރާހީމް
އިންޑިޔާގެ އެތައް ކުރޯޑު ރައްޔިތުންނެއްގެ ހިތްތައް މިލްކުރައްވާފައިވާ މުޙަންމަދު ރަފީޢު (ރަފީ ސާހަބު)އަކީ ދިވެހީންނަށް ވެސް އިތުރު ތަޢާރުފަކަށް ބޭނުންވާ ވަރަށް ވުރެ ދިވެހީންގެ ތެރޭގައި މަޤުބޫލު މަޝްހޫރު ފަންނާނެކެވެ. އިންޑިޔާގެ މިޔުޒިކީ ފަންނުވެރީންގެ ގާތުގައި މުޙަންމަދު ރަފީޢަކީ އަޑުގެ މުޢުޖިޒާއެވެ. ރާގުގެ ރަސްގެފާނެވެ. މިޔުޒިކުގެ ފޭތާންބަރެވެ. އިންސާނީ ވަންތަކަމާއި މާތް އަޚްލާޤުގެ ދިރިހުރި ސޫރައެވެ. ފިކުރުތަކާއި ދީންތައް ގިނަ އެކި ކަހަލަ ތަފާތުކުރުންތަކާއި ނަސްލީ ހަނގުރާމަތައް ހޫނު އިންޑިޔާގައި މުޙަންމަދު ރަފީޢަށް ކޮންމެ ދީނެއްގެ ކޮންމެ މީހެއްގެ ހިތުގައި އިންތިހާ ލޯތްބާއި އިޙްތިރާމު މިލްކުވެގެންވެއެވެ. ސަބަބަކީ އޭނާގެ މާތް އަޚްލާޤެވެ.
ޢަބްދުﷲ ރަޝީދު، މ.ލިނެޓް
މި ޖޫން މަހުގެ 5-6 އަށް ހިފައިދިޔަ ހަނދު ކޭތަ ނިމުމާއެކު، ދެން ކުރިއަށް އޮތީ 21 ޖޫންގައި ހިފާ އިރުކޭތަ އެވެ.
ހިފާ ކޭތަ ފެންނަ މިންވަރާ މެދު ތަފާތު ގޮތްގޮތަށް ވާހަކަ ދެކެވެއެވެ. ނޫސްނޫހާއި ޢާންމުންގެ މެދުގައެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ކޭތައާ މެދު ހާމަ ކުރެވޭ ޢިލްމީ ވާހަކަތަކުގެ މުޢުތަބަރުކަމަށް ހީނަރުކަން ފޯރައެވެ.
ސާދުނާ ޢަބްދުލްކަރީމް
މިއަދަކީ ކަޅު ކުކުޅަށް ވަރަށް އުފާވެރި ދުވަހެކެވެ. ކަޅު ކުކުޅު އުފާވީ އެ ކުކުޅު ކޮއްޓި 12 ފިޔޮއް ބޮޑުވެ މައިގެ ވީއްލީތީއެވެ. ކުދި ފިޔޮއްކޮޅު ކާޅުތުނބުން އަރަންދެން، އެ ސޮރުމެން ގޮވައިގެން ކަޅު ކުކުޅު އުޅޭން ޖެހުނީ ކެތްތެރިކަމާއި، ހިކުމަތްތެރިކަމާއެކު، ނުހަނު ބުރަކޮށެވެ. ފިޔޮއްކޮޅުގެ ބަފާ، ރަތްހާލުގެ ފުށުން އެއްވެސް ކަހަލަ އެހީތެރިކަމެއް ނުލިބިއެވެ.
އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ
އިސްލާމްދީން ބާވައިލައްވައި މި ދީން މި ބިމުގައި ސާބިތުވުމާ ވިދިގެން މުޖްތަމަޢުގެ އަފްރާދުންގެ މަސްއަލަތައް ޙައްލުކޮށްދޭނެ ނިޔާވެރީންނަށާއި، އަނިޔާވެރީންގެ އަނިޔާވެރިކަމުންނާއި ޙައްދުފަހަނަޅައިދާ މީހުންގެ ޗާބޫކުތަކުން އެ މީހުން ޙިމާޔަތްކޮށް ޢަދްލު ޢިންޞާފު ޤާއިމުކުރާން ކެރޭ ޤާޟީންތަކަކަށް މި ދީން ބޭނުންވިއެވެ. އިސްލާމްދީނުގެ އުޞޫލުތަކުން މީސްތަކުންނަށް ލިބުނު އެންމެ ފޮނި އެއް މޭވާއަކީ މީސްތަކުންގެ ހިތްތަކުގައި އިންސާފުވެރިކަމުގެ ތިލަފަތް ޤާއިމުކުރުމެވެ. މި ތިލަފަތުން މީސްތަކުންނަށް އެމީހުންގެ ޙައްޤުތައް ކިރައިދޭނެ ބަޔަކު ލިބުމެވެ. އެ މީހުންގެ އަތްމަތީން ޢަދްލު އިންސާފު ޤާއިމުވެ މުޖްތަމަޢަށް އަމާންކަން ލިބުމެވެ. އެ މީހުންގެ އިންސާފުވެރިކަމުން ދުނިޔެއަށް ބާއްޖަވެރިކަން ލިބުމެވެ.
ޤާޟީ ޝުރައިޙަކީ އިސްލާމީ އުއްމަތުގެ ކުރީކޮޅުގައި އެންމެ މަޝްހޫރު އެއް ޤާޟީއެވެ. ޢުމަރުގެފާނާއި، ޢުޘްމާނުގެފާނާއި، ޢާލީގެފާނާއި، މުޢާވިޔަތުގެފާނުގެ ޒަމާނުގައި ޤާޟީ ޝުރައިޙު ކޫފާގެ ޤާޟީކަން ކުރެއްވިއެވެ.