އަޝްރަފް ޢަލީ، ދިވެހިބަހުގެ އެކެޑަމީގެ ރައީސް

ކޮންމެ ބަހަކީ ވެސް އެ ބަހެއް ލެއްވި މާހައުލެއްގެ ޠަބިޢަތާއި ފިޠުރަތުގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ އިލާހީ ހަދިޔާއެކެވެ. މިހެން ވުމުން ކޮންމެ ބަހެއްގައި ވެސް ތަފާތު ކަންތައްތަކެއް ހުރެއެވެ. އެއްބަސް އަނެއް ބަހާ ބަހަވީ ގޮތުން ހުންނަ ގުޅުންތަކުގެ އެއް ގޮތް ކަމާއެކު ކޮންމެ ބަހަކަށް ވެސް އެ ބަހެއްގެ މިޒާޖާ ގުޅޭ ތަފާތު އެތައް ކަމެއް ވެސް ލިބިގެންވެއެވެ. އަޑުތަކުގެ ގޮތުންނާއި ލަފުޒުގެ ގޮތުންނާއި ލަފުޒާއި އިބާރާތްތަކާއި ބަސްކޯޅިތަކާއި އެކި ހާލަތްތަކުގައި ޝުޢޫރުފާޅުކުރާ ޚާއްޞަ ލަފުޒުތަކާއި ބުނުންތައް ވެސް މީގެ ތެރޭގައި ހިމެނެއެވެ. 

އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ

ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަ ތަޢާލާ ބައެއް ދުވަސްތައް ވަނީ އަނެއްބައި ދުވަސްތަކުގެ މައްޗަށް މާތް ކުރައްވައިފައެވެ. ބައެއް ރޭތައް އަނެއް ބައިރޭތަކުގެ މައްޗަށް އިސްކުރެއްވި ގޮތަށެވެ. ބައެއް ރަށްތައް އަނެއްބައި ރަށްރަށަށްވުރެ  މާތް ކުރެއްވި ގޮތަށެވެ. ހުކުރުދުވަހާއި، ޢަރަފާތުދުވަހާއި، ޢާޝޫރާދުވަސް ފަދައިންނެވެ. ރަމަޟާންމަހާއި ޙުރްމަތްތެރިވެގެންވާ މައްސަރުތައް ފަދައިންނެވެ. މައްކާއާއި މަދީނާ މާތްކުރެއްވި ބީދައިންނެވެ. ގެފުޅުގެ ޤަދަރާއި ހައިބަތު އުފުއްލެވި ގޮތަށެވެ.

ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު 

ޙާލަތާއި ޒަމާނަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާއެކު އާ ލަފުޒުތަކާއި އާ ހަރުބަސްތަކާއި މުހާވިރާތައް ބަސްބަހަށް ވަންނަމުން ވައްދަމުން އައުމަކީ އަބަދުވެސް ހިނގަމުން އަންނަ ކަމެކެވެ. މި ގޮތުން ތަފާތު އެތައް ލަފުޒެއް ކޮވިޑް ނަވާރައާ ގުޅިގެން ވެސް އެކި ބަސްބަހަށް ތަޢާރުފުވިއެވެ. ދިވެހިބަހަށް ވެސް ލައްކަ ލަފުޒު ތަޢާރަފުވެއްޖެއެވެ. ފުރަބަންދާއި ގައިދުރުކަމާއި އެއްތާވުން ފަދަ ކިތަންމެ ލަފުޒެއް ދިވެހިބަހުގައި ވެސް އަލަށް ބޭނުންކުރާން ފެށުނެވެ. ބަހަށް ހީނަރުކަން އަންނަމުންދާ ކަމަށް ގިނަ ބަޔަކު ދެކޭ މި ދުވަސްވަރުގައި ހަމަ ގައިމު ވެސް މިއީ ބަހަށް ލިބުނު ކުރިއރުމެއްކަމަށް ނޫނީ އަޅުގަނޑު ނުދެކެވެ.

އަސްމާ އަބޫބަކުރު، ހއ. ދިއްދޫ

ޤައުމެއްގެ ރައްޔިތުން އެންމެ އަގުބޮޑު ރައުސުލްމާލުގެ ގޮތުގައި ދެކޭނީ އެ ބަޔެއްގެ މިނިވަންކަމެވެ. ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި އެންމެ ބާރަށް ދެކެވޭ ވާހަކައަކީ ވެސް މިނިވަންކަމާއި އަޅުވެތިކަމުގެ ވާހަކައެވެ. ގިނަ ބަޔަކު ޤަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި މިނިވަންކަމުގެ ފޮނިރަހަ އިޙުސާސްކުރެވޭނީ އަޅުވެތިވެފައިވާ ބަޔަކަށެވެ.  މުސްލިމު ޤައުމެއްގައި  އިސްލާމްދީނާއި، މިނިވަންކަން އޮތުމަކީ ކިހައި ބޮޑު ނިޢުމަތެއްތޯއެވެ؟ އަޅުގަނޑުމެން ދިވެހީންނަކީ އިސްލާމްދިނާއި މިނިވަންކަމުގެ ހިޔަލުގައި ދިރިއުޅެމުންދާ ބަޔެކެވެ. އަޅުގަނޑުމެންނަކީ ސައްތައިން ސައްތަ މުސްލިމް ޤައުމެއްގެ ދަރީންނެވެ. ދިވެއްސަކަށް ވީތީ އަޅުގަނޑުމެން މިއަދު ފަޚުރުވެރިވަމެވެ. 

ޢަބްދުﷲ ރަޝީދު މ.ލިނެޓް

1- މަޙަލްދީބާއި  ބޭދާޅީ  ގުޅޭ ކަންކަން ބަޔާންކުރަނީ

                      ފަހަށް އޮތް ޖީލުތައް ކިޔުމަށް އެކަންކަން ޅެންބަހުން ލިޔަނީ

2- އެރަށް ޚާއްޞަވި ސަބަބު ދިވެހީން ޖެހޭނޭ ސާފުކޮށް ދަންނާން

                      އެރަށަކީ  ބޮޑުތަކުރުފާނުން  ވިދަރިވަރު ރަށް ކަމަށް މިވަނީ

3- މި ދޭހަށް  ދޭހަވާ  ނަމަކީ،  އިހުގެ  ނަމަކަށްވި   ބޭދާޅީ

                      ބިދޭސީން ކީނަމީ "ބޭޕޫރު" ކަން ރަނގަޅަށް އެނގޭންޖެހެނީ

4- ހުޅަނގު  ދެކުނުން ބަނދަރު ރަށެކޭ އެއީ މަލަބާރު އައްސޭރީ

                    އުޅަނދުތައް ގިނަ އައިސްގޮސްވާ ރަށެއްކަން ސާފުކޮށް އެނގެނީ

މުޙަންމަދު ޝާހިދު ޙަލީމު

(18 ޖުލައި 2020 ގައި ޝާއިޢުކުރި ބައާ ގުޅޭ)

ގ- ތ. އަތޮޅު ތަޢުލީމީ މަރުކަޒުގައި ކުޅުނު ތަމްސީލުތައް

1- ރުއްކުރިން ފެނުނު އަތްތިލަ

މިއީ ކޮޅުމަޑުލު އަތޮޅު ތަޢުލީމީ މަރުކަޒުން 1996 ވަނަ އަހަރު ކުޅުނު ތަމްސީލެކެވެ. މި ތަމްސީލު ލިއުއްވީ އާދަމް ޒާހިރެވެ. މި ތަމްސީލު ޑައިރެކްޓުކުރެއްވި ބޭފުޅެއް އަދި މިހައިތަނަށް ހޯދިފައެއް ނެތެވެ.

ޏ- މޯލްޑިވްސް ސެންޓަރު ފޯ ސޯޝަލް އެޑިއުކޭޝަނުގައި ކުޅުނު ތަމްސީލުތައް

ސާދުނާ ޢަބްދުލްކަރީމް

ބައްޔާއި ބޭހާ އަދި ޝިފާ، ދެއްވާ ކަލަކު ވޮޑިގެންވެޔޭ

        ޙައްޤާއި ބާޠިލް ވަކިކުރާ، ޤުރްއާނުގައިމެ ޝިފާވެޔޭ

               ރައްކައުވުމަށް ބަލިމަޑުކަމުން، ފިޔަވަޅުތަކެއް އެބަހުރިމެޔޭ

                     ﷲ ކިބައިން ރަޙްމަތަށް،  އެދި ދެންނެވުން  ލާޒިމް ވެޔޭ

އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ 

އަލްޤާޟީ އަބުލްޙަސަނު ޢަލީ  ބިން މުޙައްމަދު ބިން ޙަބީބުލްބަޞްރީ އަލްމާވަރްދީއަކީ ޢައްބާސީ ދައުލަތުގެ އެންމެ ބޮޑު ފަނޑިޔާރެވެ. ފަނޑިޔާރުގެއާއި ޝަރްޢީ ނިޒާމު މިނިވަން މުސްތަޤިއްލު ނިޒާމަކަށް ހެދުމަށް އެންމެ ފުރަތަމަ ގޮވައިލެއްވީ ބޭކަލަކީ އަލްމާވަރްދީއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ޤާޟީކަން ކުރެއްވި ދުވަސްވަރަކީ ޢައްބާސީ ދައުލަތުގެ އެންމެ ބަލިކަށި ދުވަސްވަރެވެ.  

ސާދުނާ ޢަބްދުލްކަރީމް

ނައިނަވާ އުފަންވީ  ހޮނިހިރު ދުވަހެއްގައެވެ.  އެއީ ނޮރަ ނަކަތުގެ ނުވަވަނަ ދުވަހެވެ. ނައިނަވާގެ އެޑްރެހަކީ މ. ނާލާފުށީ ނޫރާނީގެއެވެ. ނައިނަވާގެ މަންމަގެ ނަމަކީ ނޫރަންނަހާރެވެ. ނައިނަވާގެ ބައްޕައަކީ ނޭޕާލު  މީހެކެވެ. އޭނާގެ ނަމަކީ ނޫން އިބުނު ނޫޙުއެވެ.

 ނައިނަވާއަށް އެންމެ ރީތީ ނޫކުލައެވެ. ނައިނަވާ އެންމެ ކާހިތްވަނީ ނާނެވެ. އޭނާއަށް އެންމެ މީރު ބުއިމަކީ އަނޯނާ ފަންޏެވެ.  ނައިނަވާ ދުވަހަކުވެސް ނޫޑުލްސް އެއް ނުކައެވެ. އޭނާ ހީކުރަނީ ނޫޑުލްސް ހަދަނީ ކިލާފަނިން ކަމަށެވެ.  ނައިނަވާ ނަންނުގަތިދެކެ ވަރަށް ބިރުގަނެއެވެ.

ޠާހާ އަބޫބަކުރު، ލ.ގަން 

ދިވެހި ބަހުގެ ބޯދާ ބުނުންތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ މުސްކުޅި ބަސްތަކާއި މިސާލުބަސްތައް ގުޅިފައި ހުންނަނީ ހަޤީޤަތުގައި ވެސް ހިނގައިފައިވާ ހާދިސާތަކާއެވެ. ބައެއް ހާދިސާތައް ހިނގައި ދިޔަ ގޮތް މާޒީގެ ތެރެއަށް ގެއްލިގެން ދިޔަކަމުގައި ވިޔަސް އެ ހާދިސާއަށް ނިސްބަތްކުރެވޭ ބަސް ދެމިއޮވެއެވެ. އެ ފަދަ މުސްކުޅި އެއްބަހަކީ ހައްދުންމަތީގައި ހިނގައި ދިޔަ ހާދިސާއަކަށް ނިސްބަތްކުރެވޭ "އަތޮޅުވެރީންނަށް ހިއްޕެވޭނީ ވަލުގައޭ" ބުނެވޭ މުސްކުޅި ބަހެވެ. ދިވެހި ބަސްފޮތުގައި އޮންނަ ގޮތުން މި ބަހަކީ "އިސްކޮށްހުންނަ މީހަކަށް ކުރެވޭނީ އަމުރެވެ. ކަމެއް ފުރިހަމަ ކުރެވޭނީ، އެ ކަމަކަށް އަމަލީ ސިފަ ގެންނަން ތިބި ބަޔަކަށް އެއްބާރުލެވިގެންނޭ ބުނުމަށް ބުނެއުޅޭ ބަހެކެވެ."

ކައުޘަރު އަޙްމަދު ލަޠީފް

އާދަމް ޒާހިރު 2017 ވަނަ އަހަރު ޖަމާޢަތުގެ ޚަބަރުގައި ލިޔުއްވާފައިވާ ގޮތުގައި މުދައްރިސުންންގެ ވާޖިބާއި މަސައްކަތަކީ އަގުނުކުރެވޭ ގައުމީ މަސައްކަތެކެވެ. މުދައްރިސުންނަކީ ގައުމެއްގެ ދިރުމާއި އެގައުމުގެ ދަރިން ހެދި ފޯދުމުގެ މޭސްތިރިންނެވެ. ކިހާބޮޑު ތެދުފުޅެއް ތޯއެވެ. ތަޢުލީމީ ދާއިރާ ނުވަތަ އުނގަންނައިދިނުމާއި ތަރުބިއްޔަތު ކުރުމުގެ ދާއިރާގައި މަސައްކަތްކުރުމަކީ ހަމަ ހަގީގަތުގައި ވެސް ބުރަ ޒިންމާދާރު އަބުރުވެރި ކަމެކެވެ. ސަބަބުތައް ގިނަގުނައެވެ. އަޅުގަނޑަށް ވެސް އުނގަންނައިދިނުމުގައި ގާތްގަނޑަކަށް ހައެއްކަ އަހަރު ހޭދަކުރުމުގެ ފުރުސަތު ލިބިފައިވެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ދަންނަވަންތޯއެވެ. މިދާއިރާގައި މަސައްކަތްކުރާ ކޮންމެ މީހަކީ އަދި ކާމިޔާބު މީހަކަށް ނުވެދާނެއެވެ. ކޮންމެ ކަމެއްގެ ވެސް ކާމިޔާބު ފެށޭ ހިސާބު ކަމަށް އަޅުގަނޑު ގަބޫލުކުރާ ހިސާބަކީ، ކުރަން އުޅޭ ކަމަކާމެދު ހިތުގައި ވަރުގަދަ ލޯތްބެއް އުފެދޭ ހިސާބެވެ. ދައްކާން މިއުޅޭ ވާހަކައަކީ އަޅުގަނޑަށް އުނގަންނަވައިދެއްވި އަޅުގަނޑުގެ ލާމަސީލު އުސްތާޛެއްގެ ވާހަކައެވެ. 

ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު

އަރަގު:

ބަސްމޮށުންތެރިކަމުގެ މަތިވެތި ނިޢުމަތަކީ މާތް ﷲ އިންސާނުންނަށް ދެއްވައިފައިވާ ގުނައި ޢަދަދު ނުކުރެވޭ ފަދަ މަތިވެރި ނިޢުމަތްތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ މުހިންމު އެއް ނިޢުމަތެވެ. އެއްވެސް ޝައްކެއް ނެތް ގޮތުގައި ބަސްމޮށުންތެރިކަމަކީ އިންސާނީ ތަރައްގީގެ މައިގަނޑު އަސާސެވެ. އިންސާނާ ތަރައްޤީވެ ކުރިއަރައިދަނީ ބަހުންކުރެވޭ މުއާޞަލާތުގެ ސަބަބުންނެވެ. 

އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ

މާރިސްތާނުގެ ޤާޟީގެ ލަޤަބު ލިބިވަޑައިގެންފައިވާ ޤާޟީ އަބޫބަކްރުލްއަންޞާރީއަކީ ވަރަށް ގިނަ ބަޔަކަށް އުނގަންނައިދެއްވި އެދުރުކަލޭގެފާނެކެވެ. އޭނާގެ އަރިހުން ދަރިވަރުން އެންމެ ބޮޑަށް ކިޔެވި އެއް މާއްދާއަކީ ޙިސާބާއި ޢިލްމު ފަރާއިޟެވެ. ޤާޟީ އަބޫބަކްރުލްއަންޞާރީއަކީ ޢަދްލުވެރި، ބަސް ވަރުގަދަ ބޭކަލެކެވެ. މިހެންވެ ޚަލީފާ ޢަބްދުލްމަލިކު ބިން މަރްވާން، މާރިސްތާނުގެ ޝައިޚު ކަމަށް އެކަލޭގެފާނު އިސްކުރެއްވިއެވެ. 

ޢަބްދުﷲ ރަޝީދު މ.ލިނެޓް 

މައްސަރު ފެށުމާއި ޚާއްޞަ ދުވަސްދުވަސް ކަށަވަރުކޮށް ދެނެގަތުމަކީ، ކުރަންވާ ކަމެކެވެ. އެކިއެކި ދުވަސްދުވަސް ކަށަވަރުކޮށް ދެނެގަތުމުގެ އެންމެ ކަށަވަރު ވަސީލަތަކީ ފަލަކީ ޙިސާބެވެ. ދެން ތާރީޚެވެ. ފަލަކީ ޙިސާބުގެ އަލީގައި ވޭތުވެދިޔަ އަހަރުއަހަރުގެ މަސްމަހާއި ދުވަސްދުވަސް ދެނެގަނެވޭނެއެވެ. ހަމަ އެހެންމެ ކުރިއަށް އޮތް އަހަރުތަކުގެ ދުވަސްދުވަހާއި މައްސަރުތައް ކަށަވަރުކޮށް ދެނެގަނެވޭނެ ވެއެވެ. 

ސާދުނާ ޢަބްދުލްކަރީމް

ޢިލްމީ ގޮތުން ފެނިފައި އަޅަށް ނުވެޔޭ އެފަދަ ޝަޚުޞިއްޔަތެއް

              ޢިލްމުން ލިބޭތޯ ކޯވަރެއް  ހުއްޓައި  ނުއެދި   ދެއްވެވި  ހަދެއް

ހަދުގައި ހިފައި ފެންފޮދު ނަގައި އަނގަޔާ ދިމާ ނުވެ އުޅެނިކޮށް

              އަދު ދެން ނެތޭ އިތުރަށް ލިބެން ޒައްރެއްގެ ހައި ވެސް މިންވަރެއް

އެކުވެރިކަމާ ހިތްތިރިކަމާ   ދެއްވާ  އިޖާބަ  އަވަސް ވުމުން

              އެކުވެރިކަމެއް ދިޔަ އުފެދިގެން މީހާގެ  ނުމެ  އެނގި  އެއްކަމެއް

އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ 

އަލްއިމާމުއްޛަހަބީ ވިދާޅުވެފައިވާ ގޮތުގައި ޤާޟީ އަލްބަޤިއްލާނީ އަކީ މުޢުތަޒިލާއިންނާއި ރާފީޟާއިންގެ މައްޗަށް މާތް ﷲ އުފުއްލެވި ކަނޑިއެކެވެ. ފާޠިމީންގެ ޙުއްޖަތްތައް ވީދި ކަފާސްވެގެން ދިޔައީ އެކަލޭގެފާނުގެ ގަލަންކޮޅުގެ ތުނޑުންނެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ ވަރަށް ވިސްނުންފުޅު ތޫނު ވަރަށް ވަރަޢުވެރި، ޒާހިދު ބޭކަލެކެވެ. 

މުޙަންމަދު ޝާހިދު ޙަލީމު

(13 ޖުލައި 2020 ގައި ޝާއިޢުކުރި ބައާ ގުޅޭ)

21- ފެހިވިދުވަރު 1

މިއީ ގަލޮޅުން 1988 ވަނަ އަހަރު ބޭއްވި ޝޯއެކެވެ. މި ޝޯގައި އެކުލެވުނު ތަމްސީލުތަކުގެ ތެރެއިން މިހައިތަނަށް އެނގުނު ތަމްސީލުތައް ތިރީގައި މި ވަނީއެވެ.

1. ބުރާސްފަތިތަމްސީލު ލިއުއްވީ: ކޮޕީ މުޙަންމަދު ރަޝީދު

2. ޢަލިފުޅުގެ މޮޅު އުކުޅުތަމްސީލު ލިއުއްވީ: ކޮޕީ މުޙަންމަދު ރަޝީދު